Bouwen in stedelijk gebied – hoe de voordelen te maximaliseren en de impact op het milieu te minimaliseren

Duurzame stadsplanning wordt een essentieel aspect van stedelijke ontwikkeling. In Nederland, waar we momenteel kampen met een tekort aan appartementen en woningen, wordt het gebruik van reeds dichtbebouwde stedelijke gebieden en hun verdere ontwikkeling een steeds grotere uitdaging. Hoe kunnen we dat doen, rekening houdend met de behoeften van de circulaire economie en de zorg voor het milieu?

In overeenstemming met de principes van duurzame ontwikkeling, waar Nederland koploper in is, moeten alle investeringen in de bouw streven naar nul-emissie. In de bouw heeft de vermindering van de negatieve impact op het milieu de prioriteit – zowel tijdens het bouwen zelf, als later tijdens het gebruik van de faciliteiten.

Tegelijkertijd hebben we in Nederland te maken met een woningcrisis die al jaren systematisch groeit en zich drastisch uitbreidt.  Momenteel is er in Nederland een tekort van circa 400.000 woningen en appartementen.  Deze situatie vereist snelle en radicale acties gericht op het vergroten van de beschikbaarheid van appartementen en woningen. Hoe kunnen we deze twee behoeften met elkaar verzoenen?  

Weir Mill, Stockport, Groot-Brittannië, Toegepaste systemen: MB-70HI, MB-78EI, MB-Slimline

Revitalisering van bestaande stedelijke gebieden
In het licht van het afnemend aantal percelen en de sterke bevolkingsconcentratie in stadscentra, wordt het effectiever herontwikkelen van reeds verstedelijkte gebieden een uitdaging. Revitalisering betekent niet alleen het herstellen van objecten in hun oude glorie, maar ook het aanpassen ervan aan de behoeften van de moderne samenleving. Het gaat vaak om verwaarloosde industrieterreinen of historische centra die getransformeerd worden in dynamische leef- en zakenomgeving.

Een van de belangrijkste elementen van revitalisering is de transformatie van oude gebouwen voor woon- of kantoordoeleinden. In dit opzicht is het belangrijk om het unieke karakter van historische gebouwen te behouden en ze tegelijkertijd aan te passen aan de moderne normen op het gebied van comfort en energie-efficiëntie. Door deze aanpak kan de bestaande infrastructuur duurzaam worden gebruikt, vermindert de emissie die gepaard gaat met nieuwbouw en worden lokale gemeenschappen gerevitaliseerd.

– Bij Aluprof ondersteunen we projecten voor de revitalisering van ruimte sterk, omdat we deze als uiterst belangrijk beschouwen in het weefsel van een levende, gezonde stad. Ons aanbod omvat aluminium ramen en deuren die speciaal zijn ontworpen voor projecten die zijn gericht op de revitalisering van monumentale objecten. MB-Ferroline, d.w.z. aluminium systemen voor ramen met smalle profielen, of MB-Slimline, dat oude ramen van stalen profielen kan vervangen, zijn voorbeelden van systemen die worden toegepast in veel projecten over de hele wereld. Hiermee blijft het unieke karakter van het object behouden en wordt tegelijkertijd een uitstekende thermische isolatie en vermindering van het energieverbruik verzekerd – legt Michiel van Duren, Managing Director bij Aluprof Nederland BV, uit. 

Kampus (Minto and Turner Building & Minshull), Manchester, Groot-Brittannië. Toegepaste systemen: MB-70, MB-Slimline, MB-SR50N

Technologische innovaties in de stedelijke bouw
– Dit is een van de snelst groeiende takken van duurzaam bouwen. Het gebruik van nieuwe bouwmaterialen, het vergroten van het aandeel ecologische materialen in het bouwproces, het selecteren van materialen die de kleinst mogelijke koolstofvoetafdruk achterlaten, zowel tijdens de bouw en het gebruik van het object als na het einde van de levenscyclus ervan, zijn essentiële elementen van de duurzame ontwikkeling van de bouw in stedelijke gebieden – benadrukt Michiel van Duren.

– Als ontwerpers van aluminium bouwoplossingen richten we ons in het bijzonder op het ecologische aspect. Enerzijds zorgen we ervoor dat het aandeel secundair aluminium in onze producten zo hoog mogelijk is, waardoor we onze CO2-voetafdruk sterk hebben kunnen verminderen. Anderzijds ontwerpen we oplossingen die hand in hand gaan met de moderne bouw, zowel op het gebied van energie-efficiëntie (bv. MB-104 PASSIVE), functionaliteit (MB-86N PIVOT DOOR) als maximaal gebruik van de beschikbare ruimte (pergola MB-OPENSKY 120) – voegt de deskundige toe. 

Pergola OPENSKY 120

Geïntegreerd afval-, water- en energiebeheer
Duurzame praktijken, geïmplementeerd in verschillende stadia van het bouwproces, hebben tot doel de negatieve impact op het milieu te minimaliseren en woonplekken te creëren die in overeenstemming zijn met de principes van duurzame ontwikkeling.

Afvalbeheer
De basiselementen van effectief afvalbeheer die het waard zijn om in aanmerking te nemen, zijn: 

• recycling, hergebruik van bouwmaterialen en vermindering van afval in de ontwerpfase,
• het ontwerpen van systemen ter ondersteuning van afvalscheiding (stedelijke composteerders, beschikbaarheid van selectieve afvalinzameling),
• educatieve programma's en informatiecampagnes die tot doel hebben om het bewustzijn onder zowel de bouwvakkers als de latere gebruikers van de objecten te vergroten.

Waterbesparing
Het gebruik van geavanceerde waterretentiesystemen, wat heel belangrijk is in Nederland, waar 93.000 ha natuurgebied te kampen heeft met uitputting van het grondwater.

Moderne systemen zoals het gebruik van regenwater, groene daken en waterrecyclingsystemen binnen individuele gebouwen kunnen het waterbeheer effectief ondersteunen.

Pheonix & Crusader Mills, Manchester, Groot-Brittannië. Toegepaste systemen: MB-SLIMLINE

Energiebesparing
Energiebesparing behelst de toepassing van de nieuwste technologieën om het energieverbruik te minimaliseren. Een perfect voorbeeld is het gebruik van IoT (Internet of Things) en AI om de verlichting van een woonwijk of een gemeenschappelijk deel van een gebouw zo te beheren dat het, door deze af te stemmen op de levensstijl van de bewoners, ook de veiligheid vergroot en energie bespaart.

Een ander voorbeeld is te zorgen voor de ontwikkeling van stedelijke mobiliteit door woonwijken te ontwerpen die rekening houden met de bewegingspatronen van de bewoners, het promoten van deeleconomie en het bevorderen van groen vervoer door het uitbreiden van fietspadennetwerken.

Het concept van Smart Cities vormt een integraal onderdeel van deze transformatie, waarbij de nadruk wordt gelegd op het gebruik van moderne technologieën om de efficiëntie, duurzaamheid en levenskwaliteit van de bewoners te verbeteren.

Sociale educatie en het betrekken van de samenleving bij milieubescherming 
Een kwestie die vaak over het hoofd wordt gezien, maar die wel belangrijk is, is het voorbereiden en betrekken van bewoners bij de zorg voor het milieu. 
Het eerste element is sociale participatie al in de fase van de ruimtelijke planning. Bouwen in een verstedelijkt gebied betekent het integreren van nieuwe objecten in het bestaande sociale weefsel, en niemand kent de behoeften en problemen van een bepaald gebied beter dan de huidige gebruikers. Dankzij publieke consultaties is het mogelijk om de ervaringen en gewoonten van bewoners te gebruiken voor het ontwerpen van voetpaden, soorten groengebieden en de bestemming van objecten. 

Nederland betrekt als koploper op het gebied van duurzame ontwikkeling de lokale gemeenschap bij het besluitvormingsproces over ruimtelijke ordening, waardoor investeringen beter worden afgestemd op de reële behoeften van bewoners.

De tweede belangrijke kwestie is educatie en er zorg voor dragen dat iedereen niet alleen de rol begrijpt die hij speelt in de strijd om het klimaat te verbeteren, maar ook hoe het mogelijk is om als individu en als onderdeel van de gemeenschap, actief de bescherming van het milieu te ondersteunen en het energieverbruik tot een minimum te beperken door middel van dagelijkse handelingen; door water te besparen, energieverspilling te verminderen en door andere of apparaten met een lager verbruik te gebruiken, door passend temperatuur- en afvalbeheer in het comfort van de eigen woning.   

Let's Build a Better Future
Duurzame stadsplanning houdt niet alleen rekening met de esthetiek van steden, maar betrekt ook actief de gemeenschap. Het zorgt voor mobiliteit, beschikbaarheid van recreatiegebieden en bescherming van de natuurlijke omgeving en inspireert tot de aanleg van toekomstgerichte, ecologische en bewonersvriendelijke stedelijke gebieden.