Samen met achttien corporatiepartners levert Platform31 een actieve bijdrage aan het debat door twee – een politiek én inhoudelijke – variant van de huursombenadering op te stellen. Voor beide varianten brachten we de gevolgen in beeld voor de betaalbaarheid voor de huurder (huurprijs), de betaalbaarheid voor het Rijk (huurtoeslag) en de betaalbaarheid voor de verhuurder (huurruimte corporatie).

Onderwerp van debat is of de huursombenadering zich voor deze doelen moet lenen. Tegenstanders vinden dat de huursombenadering enkel is bedoeld als instrument om prijs en kwaliteit van de woningen in evenwicht te brengen. Voorstanders vinden juist dat de betaalbaarheid van de sociale sector zo in het geding is dat een bredere benadering wenselijk is. Doel van de huursombenadering is in elk geval dat corporaties een huurstijgingsplafond (huursom) krijgen opgelegd waarbinnen ze mogen variëren in de huurverhoging. Dit maakt het mogelijk om een relatief goedkope huurwoning meer huurverhoging te geven dan een woning die nu al een goede prijs heeft. Hierdoor ontstaat er een logischer verband tussen prijs en kwaliteit van de woning.

Huurtoeslag

Hoewel de huursombenadering een van de laatste grote dossiers van minister Blok lijkt, kwamen er twee andere hangijzers bij: de stijgende huurtoeslag en de betaalbaarheid van het sociaal wonen. Ook al geeft het regeerakkoord aan dat de huurtoeslag intact blijft, lijkt dit lijkt eenvoudiger dan het is. Als gevolg van de gestegen huren en dalende huishoudeninkomens zijn de huurtoeslaguitgaven namelijk enorm gestegen. Zo sterk zelfs, dat de huurtoeslag bij voortdurende stijging in de huidige vorm onhoudbaar dreigt te worden.

Betaalbaarheid

Een andere groeiende opgave is de betaalbaarheid van het sociaal wonen. In twee jaar tijd stegen de huren van zittende huurders met 9,2 procent. Nieuwe huurders kregen in 2014 te maken met een huurstijging van 22,4 procent. In combinatie met een inkomensdaling zorgt dit ervoor dat steeds meer huurders de minimale kosten voor levensonderhoud en sociale participatie niet meer kunnen betalen.

Huursombenadering

Van de twee varianten van de huursombenadering die we in dit onderzoek doorberekenden brachten we de gevolgen in beeld voor de belangrijkste aanverwante dossiers; de huurtoeslag en de betaalbaarheid. Daarnaast wilden we weten wat de gevolgen zijn voor de huurruimte van de corporaties en het werkproces. Het is nu aan de politiek om de handschoen op te pakken en richting te kiezen.

Het rapport is feitelijk en neutraal. Lees aanvullend hierop de verschillende opvattingen van gemeenten, woningcorporaties en bewonersorganisaties over de huursombenadering.