Duurzaamheidsdilemma's, renteperikelen en bouwkostencrisis; de uitdagingen rondom zorgvastgoed

De status van zorgvastgoed wordt momenteel geconfronteerd met groeiende uitdagingen die een schaduw werpen over de sector. De toenemende vraag naar zorg, vergrijzing, nieuwe behandelingen, maar ook stijgende (bouw)kosten, strengere duurzaamheidseisen en bezuinigen vanuit de overheid in de zorgsector zijn uitdagingen waar de sector mee te maken heeft.

Terwijl het ooit als een hoeksteen van zorg en genezing werd beschouwd, worstelt zorgvastgoed momenteel met een neerwaartse trend die resulteert in verslechterende prestaties en verminderde kwaliteit.

De impact van achterstallig onderhoud op de kwaliteit van zorg
Eén van de meest prominente factoren in de verergering van zorgvastgoed is de achteruitgang in onderhoud en voorzieningen. Gebouwen en faciliteiten die ooit de normen van comfort en functionaliteit symboliseren, worden nu beïnvloed door een gebrek aan investering in onderhoud en innovatie. Verouderde infrastructuur en verwaarloosde voorzieningen resulteren in ongemak voor zowel patiënten als zorgverleners, en verminderen de kwaliteit van de zorgervaring.

De negatieve effecten van verergerend zorgvastgoed reiken verder dan enkel de esthetische aspecten. De kwaliteit van de patiëntenzorg staat op het spel. Gedateerde faciliteiten kunnen leiden tot inefficiënte workflows en verminderde toegankelijkheid van zorgdiensten. Deze omstandigheden hebben een directe impact op de behandeling en het welzijn van patiënten, waardoor de belofte van zorg en genezing in het gedrang komt.

Verduurzaming van zorgvastgoed: kosten en complexiteit
De financiële druk op zorginstellingen resulteert ook in de verslechterende staat van zorgvastgoed. De noodzaak om operationele kosten te verlagen en de rendabiliteit te verbeteren, kan resulteren in uitgesteld onderhoud en minimale investeringen in infrastructuur. Het vernieuwen en verduurzamen van zorgvastgoed geeft namelijk aanleiding tot diverse complexiteiten. De bouwkosten zijn in de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen, wat het moderniseren en verduurzamen van de bestaande panden bemoeilijkt. Deze uitdaging wordt verder gecompliceerd door het feit dat de zorgfaciliteiten bewoond zijn, wat vereist dat bewoners tijdelijk elders moeten worden ondergebracht. Bovendien brengt dit aanzienlijke kosten met zich mee, omdat aan normen moet worden voldaan waarvoor de oorspronkelijke gebouwen destijds niet zijn ontworpen. Hierbij moet gedacht worden aan duurzaamheidseisen, brandveiligheid, sanitair en koeling tijdens de zomermaanden.

Desondanks dwingt de huidige energiecrisis de zorgsector om zorgvastgoed te verduurzamen, zowel om te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving als om operationele kosten te verminderen. De gestegen bouwkosten, strengere duurzaamheidseisen voor vastgoed, en een sterk stijgende rente maken het voor de langdurige zorgsector echter steeds moeilijker, zo niet onmogelijk, om nieuwbouwprojecten te financieren. Om de zorgsector te ondersteunen, heeft de overheid in september 2023 een nieuwe ronde van de subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) opengesteld. Het overweldigende aantal aanvragen binnen slechts één dag na de lancering getuigt van de grote behoefte aan deze financiële steun.

Een oproep tot actie
Terwijl zorgvastgoed worstelt met verslechtering en financieringsproblemen voor het vernieuwen en het verduurzamen van het vastgoed, is een oproep tot actie onvermijdelijk. Zorginstellingen, beleidsmakers en investeerders moeten nauw samenwerken om een ommekeer te bewerkstelligen. Prioriteit moet worden gegeven aan het herstellen van de kwaliteit van zorgvastgoed door middel van investeringen in onderhoud, moderne faciliteiten en geoptimaliseerde ontwerpen. Zeker met de huidige vergrijzing en de verwachte groei hierin is het cruciaal om snel actie te ondernemen.

Dit was een bijdrage van Baker Tilly Business Advisory, een gespecialiseerd adviesbureau op het gebied van vastgoed en gebiedsontwikkeling. Zij bieden strategisch advies en begeleiding aan zorginstellingen, vastgoedontwikkelaars, investeerders, gemeenten en andere belanghebbenden, met als doel het optimaliseren van vastgoedprojecten en het leveren van advies waar u verder mee kunt. Een belangrijk aspect van hun diensten is het identificeren van kansen en het ontwerpen van doeltreffende strategieën om vastgoedgerelateerde doelstellingen in uw organisatie te integreren.

Indien u geïnteresseerd bent in het verkennen van mogelijkheden voor uw vastgoedproject of als u vragen heeft, kunt u contact opnemen met Baker Tilly via rob.simons@bakertilly.nl of 06-52765610. U kunt altijd bij hen terecht voor waardevol strategisch advies en op maat gemaakte begeleiding.