Boissevain: 'Winkelleegstand, een gouden kans voor transformatie'
Steeds meer winkelpanden staan leeg en verval in winkelstraten ligt op de loer. Daarnaast neemt door de coronapandemie online winkelen toe. Holland Property Plaza vroeg Huib Boissevain zijn ideeën te delen over het aanpakken van de winkelleegstand.
Het gaat niet goed met de winkelstraat. In stadscentra en binnensteden staan winkelpanden leeg en winkeliers worden door de coronapandemie versneld geconfronteerd met een verschuiving van fysieke verkoop naar online. Door de aanhoudende en langdurige winkelleegstand is de kans op verval in winkelgebieden groot. Het transformeren van winkelpanden lijkt een logische volgende stap. Op uitnodiging van Holland Property Plaza deel ik graag mijn visie over hoe we weer leven kunnen creëren in de winkelstraat.
Een langdurige trend
In grote en kleine steden staan steeds meer winkelpanden leeg. Volgens cijfers van retailvastgoed-onderzoeker Locatus bedroeg de leegstand begin 2021 7,3%. Onderzoek van Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en Locatus toont verder aan dat de huidige coronamaatregelen een belangrijke trend versterken: de achteruitgang van recreatief winkelen of ‘funshoppen’ in binnensteden.
Het aanbod van winkels in stads- en dorpskernen zal volgens verwachting de komende jaren afnemen, met een grotere leegstand tot gevolg. PBL verwacht zelfs een toename in leegstand tot meer dan 40% in 2022. Ik denk niet dat het daadwerkelijk zo ver zal komen, maar geloof wel dat we nu al proactief moeten kijken naar de mogelijkheden om leegstaande winkels te transformeren.
Transformatie van winkels is zonder meer lastig. Leegstaande panden zijn vaak verspreid over het winkelgebied en het eigendom van deze panden is versnipperd. Om het probleem van leegstand echt aan te pakken zouden alle lege panden op één plek in de winkelstraat bij elkaar gevoegd moeten worden, zodat grootschalige transformatie mogelijk is. Gemeentes moeten hierin een leidende rol nemen, omdat het vastgoedeigendom en de huurders erg verschillend zijn.
Wonen in de winkelstraat
De steeds maar toenemende winkelleegstand geeft dus stof om over na te denken. Wanneer je meerdere lege winkels samenvoegt, kun je deze bijvoorbeeld transformeren tot woningen. Vanwege het huidige woningtekort wordt dit ook steeds vaker en met succes gedaan. Door de mix van wonen en winkelen wordt de sociale leefbaarheid in de binnenstad vergroot. Vooral voor eenpersoonshuishoudens, studenten en ouderen is de binnenstad een aantrekkelijk woongebied. Het transformeren van winkels tot woningen komt hierdoor vele partijen ten goede.
De terugkeer van de maakindustrie
Tevens is langdurige winkelleegstand een uitgelezen kans om de maakindustrie weer terug te brengen naar binnenstedelijke gebieden. Denk hierbij aan de schoenmaker en het naaiatelier. Om dit te realiseren zullen de huren van winkelpanden iets omlaag moeten gaan, al zijn in veel binnensteden de winkelhuren al zo gedaald dat de maakindustrie terug kan. Daarbij zal de terugkeer van (milieuvriendelijke) maakindustrie met bijvoorbeeld beeldhouwers en meubelmakers zorgen voor een divers en inspirerend straatbeeld. De winkelstraat gaat weer leven en wordt aantrekkelijk om te verblijven.
Benut de functiemix
Leegstaande winkels worden ook steeds vaker omgebouwd tot horecagelegenheden. In het verleden hebben binnensteden laten zien dat ze zich kunnen aanpassen aan veranderende maatschappelijke behoeften. Na de economische crisis van 2008 verdwenen er winkels en kwam er in de stadscentra meer horeca voor in de plaats. Deze trend zet door.
In 2020 zijn er bijna 7.500 winkels getransformeerd naar een andere functie, waarvan het merendeel naar horeca. Echter, gewaakt moet worden om winkelstraten grotendeels te verbouwen tot zogenaamde ‘horecastraten’, iets wat in binnensteden nu vaak wel het geval is. Men zou zich meer bezig moeten houden met de algehele functiemix waarbij horeca slechts één van de functies is.
Verder vind ik dat binnensteden het thuiswerken beter zouden kunnen ondersteunen. Zo merken wij bij FlexOffiZ dat er in grotere binnensteden een aanzienlijke behoefte bestaat om dichtbij huis te werken. Dit voorkomt reizen en werken op een kantoorlocatie die niet inspirerend is. Daarom zijn wij nu gestart met kantoorlocaties op proef in Amsterdam en Breda, waar men op loop- of fietsafstand van de eigen woning in een veilige omgeving kan werken – met de rust van een normaal kantoor.
Winkeltransformatie is een verrijking voor de binnenstad
Door de functies wonen, cultuur, werk en horeca weer gebalanceerd terug te brengen naar de winkelstraat, wordt de aantrekkingskracht van binnensteden groter. Om genoeg winkelpubliek te blijven ontvangen, moet de focus duidelijk gelegd worden op het in real-time inspireren van de klant, iets dat online niet mogelijk is.
De aanhoudende winkelleegstand biedt een gouden kans om winkelstraten nieuw leven in te blazen. Bestemmingen zouden proactief moeten worden verruimd, zodat er bij leegstand meteen kan worden gehandeld. Een leegstaande winkel is namelijk als een gebit waar een voortand mist.
Herbestemming, samenwerking en afboeking van vastgoedwaarde zijn beslist geen eenvoudig te nemen obstakels. Maar voorbeeldprojecten laten zien dat het mogelijk is. Om deze reden is het belangrijk dat alle partijen – winkeliers, vastgoedeigenaren en overheden – proactief met elkaar in gesprek gaan over hoe ze het potentieel van de leegstand in winkelstraten optimaal kunnen benutten. Want met de juiste uitvoering is winkeltransformatie een verrijking van de binnenstad.
Een bijdrage van Huib Boissevain, lid van Holland Property Plaza en eigenaar van Annexum.
Laatste nieuws
- 18-09-2024 16:30 Amazon eist dat werknemers weer vijf dagen in de week op kantoor zijn
- 18-09-2024 15:34 Yvonne van Mierlo volgt Harrie Windmüller op bij BrabantWonen
- 18-09-2024 13:43 Boelhouwer: ‘Prinsjesdagplannen zijn onvoldoende voor 100.000 woningen per jaar’
- 18-09-2024 13:38 Fiscale renteaftrek in de vennootschapsbelasting, zo zit het
- 18-09-2024 12:36 Reactie IVBN op Prinsjesdagplannen: 'Investeringsbereidheid vraagt om andere fiscale keuzes'
- 18-09-2024 12:27 Eigen Haard en Kroon & de Koning tekenen voor bouw 44 appartementen in Amsterdam
- 18-09-2024 12:18 Dit is hoe technologie het verhuurproces transformeert
- 18-09-2024 12:06 Nieuwe btw-herzieningsregeling voor vastgoeddiensten vanaf 2026 (aanpak short-stay constructies)
- 18-09-2024 10:24 Koophonger Rijksvastgoedbedrijf nog niet gestild
- 18-09-2024 09:39 Madeline Buijs: 'Door niet te kiezen is de 5 miljard euro voor de woningmarkt een druppel op de gloeiende plaat'
- 18-09-2024 08:55 Woonwaard koopt 36 nieuwbouwappartementen in Alkmaar
- 18-09-2024 08:28 Ovb (verhuur)woningen pas in 2026 naar 8 procent - too little too late?
- 18-09-2024 08:12 Prinsjesdag 2024: Met deze belastingplannen moet de vastgoedsector rekening houden
- 17-09-2024 16:21 Megadeal bijna rond: 695 miljoen euro voor bijna 3.000 woningen van Eres
- 17-09-2024 15:28 Bouw nieuw hotel Domburg gestaakt vanwege netcongestie
- 17-09-2024 15:14 Flink krijgt flinke investering en wil tien nieuwe locaties in Nederland openen
- 17-09-2024 13:22 Johan Conijn: ‘Rijk moet instappen in gebiedsontwikkeling, anders niet alle Novex-locaties mogelijk’
- 17-09-2024 12:37 Rijksvastgoedbedrijf verlengt huur voor Belastingdienst in Prinsenhof Den Haag
- 17-09-2024 12:23 Drie nieuwe huurcontracten voor 10.000 m2 in Zoeterwoude
- 17-09-2024 11:33 Cepezed en J.P. van Eesteren revitaliseren voormalig KPN-gebouw naar Rijkskantoor op Binckhorst in Den Haag
- 17-09-2024 11:23 Pro Warehouse huurt in Amsterdam Zuidoost
- 17-09-2024 11:11 WoningBouwersNL: Regering, er is genoeg ruimte in Nederland voor 1 miljoen woningen
- 17-09-2024 09:59 Drie nieuwe benoemingen in managementteam Wilma Wonen
- 17-09-2024 09:42 Elk Groep neemt de Groep Resultaatgericht Vastgoedonderhoud over
- 17-09-2024 01:00 80 procent huizenkopers hebben geen vertrouwen in woningambities nieuw kabinet
- 16-09-2024 16:24 Volkshuisvesting-ambtenaar afgekocht met 400.000 euro om bezwaar tegen woonproject in te trekken
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.