Wat houdt de stikstofcrisis in?

Het komt momenteel dagelijks in het nieuws: veel bouwwerkzaamheden in Nederland liggen stil vanwege de zogenoemde stikstofcrisis. Maar wat houdt de stikstofcrisis in en waarom worden hierdoor veel bouwwerven gesloten? En natuurlijk de belangrijkste vraag: wat moet er gebeuren om de bouwwerken weer te starten?

Stikstof, CO², wat zijn dit?
Velen snappen er niets meer van, ze gaan juist energie vergelijken omdat we toch een CO² probleem hebben? Met energie vergelijken wordt de groenste energieleverancier gevonden, waardoor men zo weinig mogelijk CO²-uitstoot veroorzaakt. Dit is ook heel goed, want CO² is een broeikasgas, waarvan als er teveel van in de atmosfeer aanwezig is, het als een soort van deken fungeert waardoor de temperatuur stijgt. Stikstof daarentegen is van nature in de lucht aanwezig en ademen we ook in.

Het wordt anders als er teveel stikstofoxide in de lucht aanwezig is. Dat is een belangrijk bestanddeel van kunstmest en kan het natuurlijk evenwicht verstoren in (natuur)gebieden die juist veel 'arme' grond bevatten. Als we het over stikstof hebben, dan gaat het eigenlijk over stikstofverbindingen. Stikstofatomen verbinden zich met zuurstof en waterstof, waardoor stikstof eigenlijk gaat over zogenaamde reactieve verbindingen, zoals ammoniak en stikstofoxiden. Deze verbindingen worden samengevat als stikstof en zorgt dus voor minder zuurstof in de lucht.

Herkomst van stikstof
Ammoniak is het grootste probleem in Nederland en wordt voor het grootste gedeelte uitgestoten door de agrarische sector. Stikstofoxiden worden dan weer in groten getale uitgestoten door verbranding van fossiele brandstoffen door de industrie, luchtvaart, verkeer en huishoudens. En er waait een grote hoeveelheid stikstof vanuit het buitenland naar Nederland. Andersom overigens ook, dus stikstof is niet enkel een Nederlands probleem.

Waarom ineens een stikstofcrisis?
Het lijkt alsof de stikstofcrisis uit de lucht komt vallen. De waarheid is dat Nederland al sinds de jaren 90 de stikstofhoeveelheden met de helft heeft kunnen inperken. Toen in 2014 een stijging van stikstof werd gemeten heeft het toenmalige kabinet het ‘Programma Aanpak Stikstof’ (PAS) ingevoerd. Daarin werd gesteld dat er rondom 160 stikstofgevoelige natuurgebieden enkel nog bouwactiviteiten plaats mochten vinden als de extra stikstofuitstoot zou worden gecompenseerd. Dit was tegen het zere been van natuurorganisaties.

Bouwwerken konden namelijk wel gestart worden, als er op een later tijdstip maar compensatie zou plaatsvinden. Of die compensatie zou plaatsvinden was niet echt te controleren, waardoor het in de praktijk mogelijk was te bouwen zonder dat er compensatie plaat zou vinden. De natuurorganisaties gingen naar de rechter en die stelde hen in het gelijk. Dit is de uiteindelijk oorzaak van het ontstaan van de stikstofcrisis, want vele bouwwerken moesten worden stilgelegd.

Hoe de stikstofcrisis oplossen?
Een oplossing zou zijn om een andere rekenmethode te hanteren, waardoor er meer stikstof zou mogen worden uitgestoten. Hiermee kunnen vooral kleinere bouwwerken wel doorgang krijgen, maar zal de hoeveelheden stikstof niet verminderen. Echte drastische maatregelen zijn nodig, zodat er daadwerkelijk minder stikstof wordt uitgestoten.

Wat deze maatregelen zijn is aan het kabinet, maar branches die waarschijnlijk geraakt worden zijn al flink aan het protesteren, zoals de boeren en de bouwsector. Pas als drastische maatregelen worden ingevoerd, welke het ook zijn, dan kan er gesproken worden van een einde aan de stikstofcrisis.

Bovenstaand artikel is een bijdrage van Pricewise.



Reacties


Laatste nieuws