Column Hendrikse van VBO Makelaar: Hoe duur wordt duurzaam?
Het duurde even, maar nu hebben we dan ook echt een nieuw kabinet. En zoals dat gaat bij een nieuw kabinet gaan de dames en heren er vol energie tegenaan. Over energie gesproken: een van de grootste uitdagingen waar dit kabinet voor staat, is het behalen van de doelstellingen uit het klimaatverdrag van Parijs.
Men wil een flinke inhaalslag maken. Want waar we nu zeker nog niet het gidsland in klimaattransitie zijn, daar geeft de regering aan voorop te willen lopen. De lat ligt zelfs hoger dan ‘Parijs’ en die ambitie wordt nu uitgewerkt in een Klimaatwet. Hoewel die nog in de pen van de juristen zit, kunnen we al met zekerheid zeggen dat er een stevige opgave ligt voor zowel de woningmarkt als het bedrijfsmatige vastgoed.
Voor de kantorenmarkt geldt, dat in 2023 panden minstens het energielabel C moeten hebben. Voor 2030 zal zelfs de norm Label A gelden. Dat is nogal wat. Het jaar 2023 is dermate dichtbij dat we ons kunnen afvragen of dit al haalbaar is, nog afgezien van de vraag of alle kantoren überhaupt ooit geschikt zijn om redelijkerwijs label C, laat staan label A, te halen.
Dat stelt de eigenaren van met name oudere panden voor de keuze: of toch streven naar label C, of nu de stap naar transformatie zetten. Dat is een lastig dilemma. Die keuze vraagt om een beoordeling per geval door de eigenaar, samen met adviseurs op het gebied van technische uitvoering, calculatie, publiekrechtelijke aspecten en vastgoedadvies.
Forse investering
Laten we voor nu de keuze even zo eenvoudig mogelijk houden: labelopwaardering of transformatie. In beide gevallen vergt het een forse investering van de eigenaar. Bovendien spelen financiers, gemeenten en de Rijksoverheid een cruciale rol.
De financiers zullen een inschatting (laten) maken van de verhuur- en gebruiksmogelijkheden vóór en na de bouwkundige aanpassingen en afhankelijk daarvan middelen ter beschikking stellen om de transitie mogelijk te maken. Ze zullen laten meewegen dat er kantoorruimte uit de markt wordt gehaald, waardoor de blijvende kantoren opgewaardeerd kunnen worden. En ze zullen terdege kijken naar de mogelijke waardeontwikkeling van een kantoor naar een object met andere bestemming, na een geslaagde transformatie.
Wat gemeenten betreft: zij spelen een essentiële rol bij het verlenen van de omgevingsvergunning ten behoeve van het (ver-)bouwen. Zij zullen wat mij betreft ruimhartig met de bestemming moeten omgaan.
Niets doen geen optie
Hoe dan ook, niets doen is voor geen van de betrokkenen een optie: ‘we’re in this together’. Verduurzaming en beperking van het energieverbruik gaat ons allemaal aan, niet alleen de vastgoedmarkt. Duurzaam bouwen, CO2-reductie, gebruik van wind- en zonne-energie, het zijn stuk voor stuk maatregelen die effect zullen sorteren, maar wel forse investeringen vergen. Voor eigenaren/gebruikers zijn de voordelen van de investeringen evident.
Voor de huursector ligt er een dilemma: verhuurders kunnen alleen jaarlijks indexeren en moeten naar zien of en hoe ze hun investering kunnen terugverdienen. Dat is niet heel motiverend. Daarom wordt het voornemen van de regering om de doelen te bereiken hopelijk van een bruikbare subsidieregeling voorzien. En het is zeer wenselijk dat deze doelen decentraal worden uitgewerkt en uitgevoerd.
Al met al staat Nederland voor een forse uitdaging en de tijd dringt. We komen er alleen als we de handen ineenslaan om gezamenlijk de uitdagingen het hoofd bieden.
Mr. Jan Hendrikse is lid Algemeen bestuur sectie Bedrijfsmatig Vastgoed van VBO Makelaar
Laatste nieuws
- 03-07-2024 09:58 Aantal bezichtigingen neemt toe: gemiddeld 11 per woning
- 03-07-2024 09:53 AFAS Innovatie Campus: transformatie met nadruk op duurzaamheid, hergebruik en innovatie
- 03-07-2024 09:26 Financiële impuls voor herontwikkeling Stadhuisplein in Eindhoven
- 03-07-2024 08:49 Mooiland verkoopt 629 woningen aan Alwel, Laurentius en WonenBreburg
- 03-07-2024 08:39 Gemeenteraad Alkmaar stelt bestemmingsplan voor maximaal 550 woningen vast
- 02-07-2024 16:34 Nova Capital verkoopt MediArena Studio’s aan Frans vastgoedfonds
- 02-07-2024 16:24 Peakside verkoopt kantoorgebouw op Schiphol-Rijk
- 02-07-2024 15:23 Garbe verkoopt rechtbank aan gemeente Almelo
- 02-07-2024 14:53 Accountantskantoor huurt bijna 500 m2 in Zoetermeer
- 02-07-2024 14:36 Dreef Beheer koopt voormalig badhuis in Amsterdam
- 02-07-2024 14:31 VanHaren huurt bijna 600 m2 in winkelcentrum Zuidplein
- 02-07-2024 14:10 UrbanLinx koopt bedrijfspand van 13.000 m2 in Doetinchem
- 02-07-2024 13:55 Eric Harmsen nieuwe directeur en mede-eigenaar IJver
- 02-07-2024 13:49 Progam koopt kantoor en opslagruimte in Dordrecht
- 02-07-2024 12:14 Verhuurplatforms: 'Makelaars verantwoordelijk voor illegale vraaghuurprijzen met Wet betaalbare huur'
- 02-07-2024 12:02 Amsterdam wil borgingsplafond verhogen met 750 miljoen per corporatie
- 02-07-2024 11:39 NVM wil graag met eigen expertise bijdrage leveren aan Nota Ruimte
- 02-07-2024 11:31 M7 verkoopt kantoorgebouw in Dordrecht aan ER Capital
- 02-07-2024 11:21 Leegstand is onnodige verspilling, en daar is wat aan te doen
- 02-07-2024 10:56 Scope Spatial Strategy opgericht
- 02-07-2024 10:38 Loek Eskens project manager bij Trec Development Services
- 02-07-2024 10:30 Geldschieter Blokker in de race voor overname The Body Shop
- 02-07-2024 10:05 Wie is Mona Keijzer, de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening?
- 02-07-2024 09:58 Quares property manager voor Nederlandse vastgoedportefeuille van Logicor
- 02-07-2024 09:45 Topvacature: Biesterbos Groep zoekt technisch manager/beheerder
- 02-07-2024 09:16 Duurzaam beleggen in bedrijfsvastgoed
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.