Door de lage rentes op spaartegoeden zie ik steeds meer particulieren hun heil zoeken in verhuurd vastgoed. Dat is voor het herstel van de markt natuurlijk fijn. Er vinden op die manier veel meer transacties plaats en stijgen de prijzen weer. Helaas is het voor de kleine belegger in vastgoed lastig om – ondanks een vaak substantiële eigen financiële inbreng – een passende additionele financiering van derden te krijgen. Daarom zoeken deze kleine beleggers steeds vaker naar alternatieve manieren om hun aankoop te financieren. Zij willen immers graag rendement halen uit hun spaartegoeden, en liefst ook uit het vreemd vermogen.

Hoewel de markt voor commercieel vastgoed stevig herstel vertoont en het vertrouwen bij gebruikers en beleggers terug is, laten banken het nog steeds vaak afweten als het op een passende financiering aankomt. Vóór 2007 financierden banken als ING REF, SNS Property Finance en FGH Bank nog een groot deel van het beleggingsvastgoed. De crisisjaren lieten echter hun sporen na. De banken die de crisis zonder al te grote verliezen overleefden, staan nu slechts beperkt open voor nieuwe proposities. Het aantal transacties in beleggingsvastgoed is daardoor sterk gedaald, met het jaar 2012 als treurig dieptepunt.

Financieringsrisico’s anders beoordeeld
Het heeft ook geleid tot een verschil in acceptatie tussen de financiering van commercieel vastgoed en beleggingsvastgoed. Voor commercieel vastgoed in eigen gebruik zijn er nog volop mogelijkheden. Banken waarderen de risico’s van financiering aanzienlijk lager bij vastgoed dat door de eigenaar zelf wordt gebruikt. Additionele zekerheden zoals voorraden en het debiteurenbestand maken vaak deel uit van de financiering.

Bij de financiering van beleggingsvastgoed zijn banken echter een stuk terughoudender. Hierdoor duiken steeds meer niet- bancaire partijen in de ontstane lacune. De kleine belegger krijgt daardoor weliswaar de gewenste aanvullende financiering, maar ook een fors hogere rente. Ik zie opslagen van 2,5% tot 4,5% bovenop het gebruikelijke bancaire tarief voor soortgelijk beleggingsvastgoed voorbijkomen. Ook de aflossingsverplichting ligt hoger dan gebruikelijk en veelal wordt een eerste inschrijving van de hypotheek geëist als extra zekerheid.

En de toekomst?
De gevolgen voor de rendementen zijn zorgelijk: die staan door de hoge opslagen van niet-bancaire partijen steeds meer onder druk. Daardoor nemen de risico’s voor de particuliere belegger bij marktschommelingen en leegstand van het commercieel vastgoed sterk toe.

Het is dus maar de vraag of de belegger écht is geholpen. Op termijn zou dit voor vele kleine beleggers wel eens slecht kunnen aflopen. Wat als de rente over een paar jaar fors omhoog gaat? We zien de laatste tijd de tarieven van langlopende hypotheken al licht stijgen. Dat zegt weliswaar weinig over de ontwikkeling van de rentes op langere termijn, maar stel dat over vijf jaar de hypotheekrente op leningen met een looptijd van vijf jaar op 5% staat. Wat gebeurt er als er een renteherziening moet plaatsvinden, de kleine belegger nog steeds niet bij een bancaire instelling terecht kan en de private partij zijn opslagen handhaaft? Dan voorzie ik grote problemen!

Rendementen verdwijnen als sneeuw voor de zon en de kleine belegger zal gedwongen zijn om het beleggingsvastgoed van de hand te doen. Die is dan een illusie armer. Maar nog veel belangrijker: weg belegging, weg eigen investeringskapitaal. Het is mij een raadsel waarom de AFM en andere verantwoordelijke partijen dit op zijn beloop laten. Een forse waarschuwing richting de kleine belegger is wel het minste wat ze kunnen doen!

Louis Huijts REV RT is sectievoorzitter Bedrijfsmatig Vastgoed VBO Makelaar