Jonge ouderen denken steeds vaker actief na over de wijze waarop ze comfortabel en zelfstandig kunnen blijven wonen. Een deel van die “jonge-ouderen” zoekt daarin een woonvorm met zowel de waarden die bij het eigentijds nabuurschap horen, als een diversiteit aan mensen waarmee je in de straat/buurt woont. Deze combinatie is erg bepalend voor de kwaliteit van het wonen. Wonen in een mini-dorp, ook wel “community” (niet te verwarren met “commune!”) genoemd.

Ouderen wonen graag in een omgeving met veel voorzieningen: winkels, bibliotheek, museum, theater, wellness, service- en gemaksdiensten en beschikbaarheid van medische voorzieningen. En een deel van die ouderen vinden het prettig om in zo’n omgeving te wonen samen met andere mensen met dezelfde leeftijd.

Eigentijds nabuurschap

Er is echter ook een groep “jonge-ouderen” die actief nadenken over hun woonvoorziening, maar die ervan gruwen om met uitsluitend steeds ouder wordende mensen om zich heen te wonen. Ze zoeken een veilige, comfortabele woning en woonomgeving waar je tot op hoge leeftijd prettig kan wonen, in een straat of buurt wonen met “gelijkgestemden”, en tussen jonge gezinnen met kinderen, alleenstaanden en stellen van verschillende leeftijden. Met deze diverse groep mensen kun je in het dagelijkse leven spontane, leuke ontmoetingen hebben en voorzieningen delen. Het zijn mensen die je vertrouwt en waar je op terug kan vallen als het nodig is. En andersom ben je er ook voor hen, om een pakje in ontvangst te nemen of een uurtje op de buurkinderen te letten. 

Er is een begrip dat dit alles samenvat: “eigentijds nabuurschap”. Een moderne variant van een oud begrip: er is sprake van wederkerigheid, gelijkwaardigheid, respect. Je bent er voor elkaar als het nodig is, en je respecteert ieders eigenheid en vrijheid. 

Gelijkgestemde mensen kijken naar elkaar om

Ik heb bijna 10 jaar gewoond in een doodlopende straat, waar gelijkgestemde mensen wonen. Een community dus. Dat realiseerde ik me toen niet, nu wel. We woonden daar met 16 huishoudens met een zeer diverse samenstelling: alleenstaande ouderen, stellen van diverse leeftijd, gezinnen met kinderen. Ondernemers, ambtenaren, techneuten, creatievelingen. De een meer geslaagd in het leven dan de ander.

We ontmoetten elkaar op straat, in de zomer wat vaker dan in de winter, 1x per jaar een straatfeest, maar tussendoor regelmatige spontane ontmoetingen, soms tot in de late uurtjes. De kinderen speelden met en bij elkaar en op straat. Openhartig en gastvrij, respect en saamhorigheid; dat waren de waarden die bij deze straat horen. Niks moest, er was een grote mate van vrijheid, als je niet mee wilde doen was het ook goed.

Maar als een van de bewoners (eind 50, alleenstaand en licht gehandicapt) plotseling in het ziekenhuis terecht komt met een gebroken heup, vangen we haar als ze naar huis komt met de hele straat op. Ze eet elke avond bij iemand anders aan tafel, de boodschappen worden gedaan. En de kinderen uit de straat gaan regelmatig spontaan bij haar op bezoek om “ff te klessebessen”. De basis-mantelzorg was er gewoon. We hadden eenzelfde besef, betrokkenheid en “gevoel” over hoe je met elkaar omgaat, wat je als mensen voor en met elkaar doet. Hoe je, kortom, met elkaar “samen leeft”.

Een mini-dorp met eigentijds nabuurschap

Terugkijkend realiseer ik me: we woonden in een mini-dorp, een community, met de goede, vertrouwde dorpse waarden die daarbij horen. Met eigentijds nabuurschap, zonder het kleffe van de commune uit de jaren 60. En dat is er nog steeds, nieuwe mensen “voegen zich erin”, gaan vanzelf mee doen. Gewoon, omdat het prettig is en prettig voelt. Recent is zelfs een van de kinderen die daar is geboren, er met haar man en kinderen gaan wonen!

Eigentijds nabuurschap in een community, met de dorpse waarden die daarbij horen. Met voorzieningen (moestuin, gezamenlijke ruimte voor werk, hobby, ontspanning, feestje of wat dan ook) waar je met je medebewoners gebruik van kunt maken. Met diverse woonvormen (rijtjeswoningen, 2/1 kap, vrijstaand en appartementen) door elkaar, in verschillende prijzen, passend bij de diversiteit aan mensen die normaal ook in een dorp wonen. Zodat je bij een veranderende woonwens niet naar elders verhuisd, maar gewoon even verderop in de straat. Deze diversiteit maakt het wonen voor alle bewoners (jong én oud) sprankelend en boeiend. En deze verschillende mensen hebben één zelfde opvatting over hoe je met elkaar om gaat, wat “waardevol” is: eigentijds nabuurschap. Met respect voor ieders ruimte, vrijheid en privacy. Een modern mini-dorp dus. 

Auteur Stefan Schuwer was tot voor kort lid van de Raad van Bestuur van Ymere. Hij kenmerkt zichzelf als friskijker en dwarsdenker. Maar hij is vooral: een gepassioneerde bouwer aan wijken en organisaties. Vanuit zijn overtuiging dat vernieuwing en innovatie de basis is van vooruitgang, schrijft hij de komende periode regelmatig een column in Building Business. Zijn blogs zijn ook te lezen op zijn website.