Geen fietsband meer halen bij Halfords, geen broek kopen bij Mexx en geen auto bestellen bij Spyker. Deze bedrijven zijn samen met nog 41.500 Nederlandse bedrijven failliet gegaan sinds het uitbreken van de economische crisis in 2008. Een direct gevolg van de krimpende markt is toename in concurrentie. De totale taart van productvraag krimpt, dus bedrijven moeten vechten om hun aandeel daarin te behouden. Nieuwe of verbeterde producten kunnen hierin een uitkomst bieden.

Maar het ontwikkelen van deze producten kost investeringen in tijd, personeel en geld. Juist in een krimpende markt koesteren bedrijven hun middelen en beperken zij het nemen van risico. Toch is de laatste jaren, in onze toch wel conservatieve bouwsector, het ene na het andere concept ontwikkeld en is de bedrijfstak nog nooit zo innovatief geweest. Waar komt dit vandaan en wat kunnen we hiervan leren?

Voor mijn doctoraalscriptie aan de RSM Erasmus universiteit heb ik onderzocht hoe de innovatiestrategie van grote bouwbedrijven wordt beïnvloed door de krimpende markt. De paradox tussen enerzijds een forse afname van middelen, zoals geld en personeel, en de toenemende urgentie om te innoveren, om competitief te blijven, blijkt te resulteren in meer samenwerking en kennisdeling in de sector. Daarnaast ontstaat er een sterke marktoriëntatie, omdat er verschuivingen zijn in de marktvraag. Zo is de vraag naar renovatie- en onderhoudsprojecten de afgelopen jaren gestegen en de nieuwbouwvraag gestagneerd. Het ontwikkelen van nieuwe concepten vergt investeringen. Daarom is een aansluiting bij de actuele marktvraag natuurlijk essentieel. Er blijkt daarnaast een tweedeling te ontstaan in bedrijven die écht innovatief willen zijn en bedrijven die volgen op de concurrentie, omdat zij wel moeten om niet achter te blijven. Afwegingen hierbij zijn het nemen van risico en de korte en lange termijn doelstellingen van de organisatie.

Innoveren doe je samen, dat heb ik aan den lijve ondervonden in het afgelopen anderhalf jaar waarin ik in het TBI WOONlab mocht samenwerken aan de ontwikkeling van innovatie renovatieconcepten. In deze samenwerking delen wij ook middelen, kennis en kunde. Dit delen is echter niet zo vanzelfsprekend. Je geeft je strategie en de kern van je organisatie bloot en je moet er maar op vertrouwen dat de samenwerkende partners dat ook doen. Je weet pas wat je aan elkaar hebt als je met elkaar aan de slag bent gegaan. In het TBI WOONlab ontwikkelen de TBI-woonbedrijven ERA Contour, Koopmans Bouwgroep en Hazenberg innovatieve woonconcepten. Hierin hebben de samenwerking gezocht met de onderhoudsbedrijven Hemubo, Smits Vastgoedzorg en Rutges Vernieuwt. Resultaat: het Renovatiekompas, een online rekentool voor scenario's, en BETER OP DE METER, een renovatieproduct waarbij 80% energiereductie voor €30.000,- gerealiseerd wordt.

Op 4 november aanstaande, op de Dag van het Vastgoedbeheer ben ik aanwezig als expert en vertel ik graag meer over hoe samenwerkingen kunnen leiden tot succesvolle nieuwe producten. Graag tot de 4e!

Een column van Timo Stoopman, klant- en conceptcoördinator bij ERA Contour. Hij ontwikkelt onder andere nieuwe renovatieconcepten en -producten en maakt scenario's die woningcorporaties en beleggers helpen om de juiste keuzes te maken in de aanpak van hun bestaande vastgoedopgave. Onlangs studeerde hij af voor zijn parttime MBA aan de RSM Erasmus Universiteit met een doctoraalscriptie over innovatie in crisistijd.