'Nu de mobiliteit van studenten, young professionals en toeristen op het oude niveau lijkt terug te keren, wordt het gigantische tekort aan huurwoningen in de Europese steden opnieuw pijnlijk duidelijk. De huurprijsstijgingen breken alle records en er is geen eenvoudige oplossing in zicht. Om het leed te verzachten, experimenteren overheden met huurplafonds en beleidswijzigingen. Meestal gaat het om populistische maatregelen die weliswaar de kortetermijnsymptomen bestrijden, maar zelden tot een duurzaam resultaat leiden en zelfs contraproductief kunnen werken. Om de problemen bij de wortel aan te pakken, heeft de huurmarkt een sterkere langetermijnvisie nodig', stelt Patricia Klopf, PhD., beleidsadviseur bij HousingAnywhere: we moeten streven naar een ‘triple A’-rating.

Triple A staat in dit geval voor availability, affordability en accessibility, oftewel beschikbaarheid, betaalbaarheid en bereikbaarheid. Hoewel gemeenten en overheden maatregelen overwegen en treffen om de huren betaalbaar te houden, zien ze vaak het fundamentele probleem over het hoofd - beschikbaarheid is een voorwaarde voor betaalbaarheid. Een strakkere grip op de vastgoedsector zorgt niet voor de broodnodige ontwikkeling van nieuwe huisvesting en kan op de langere termijn zelfs contraproductief werken, bijvoorbeeld omdat investeren in nieuwbouw risicovoller en minder winstgevend wordt. Gevolg: het aanbod stagneert en het probleem blijft groeien.

Beschikbaarheid en betaalbaarheid zijn direct gecorreleerd en beleidsmakers moeten proberen hier een evenwicht tussen te vinden. Dat is waar de derde 'B' een rol gaat spelen: bereikbaarheid kan de andere twee B’s faciliteren. Denk bijvoorbeeld aan de bereikbaarheid van keuze in woningen en locaties. Of de bereikbaarheid van transparante informatie, infrastructuur, onderwijs, werk, cultuur en gastvrije gemeenschappen, om maar wat te noemen. Dit zijn de ingrediënten die onze woongemeenschappen voorbij de huidige stadsgrenzen op laten bloeien tot de levendige grootstedelijke gebieden van morgen.

Hoe kunnen we 'triple A' realiseren?
Voor een meer directe impact op de beschikbaarheid moet de trend om vastgoed te verbouwen tot woningen verder worden voortgezet en aangemoedigd. Denk bijvoorbeeld aan de herbestemming van leegstaande bedrijfspanden en kantoorgebouwen in en rond steden. Dit zorgt niet alleen voor meer huisvesting, maar ook voor minder leegstand. Daarnaast kunnen overheden beleid voeren dat de terugkeer van woningen naar de markt voor kortetermijn-vakantieverhuur een halt toeroept. Dit zorgt niet alleen voor een betere balans in vraag en aanbod, zoals we tijdens de piek van de pandemie zagen, maar bevordert ook de leefbaarheid van onze steden en buurten.

Recent onderzoek van de Rabobank benadrukt de noodzaak van structurele hervormingen om nieuwbouw te stimuleren als middellangetermijnoplossing. Hogere rentetarieven en een afkoelende economie stremmen nieuwe bouwprojecten. Structurele hervormingen die de grondprijzen doen dalen en goed uitgebalanceerde bouweisen, kunnen dit helpen voorkomen. Om te zorgen dat bereikbaarheid een rol kan spelen in stedelijke ontwikkeling, wordt het tijd om nu te beginnen met nadenken over de rol van infrastructuur. Gemeenschappen die momenteel minder goed bereikbaar zijn, zullen opbloeien als de verbinding met grootstedelijke infrastructuur als universiteiten, bedrijven en vrijetijdsvoorzieningen wordt verbeterd. De sociale winst van het bouwen van leefbare woonwijken voorbij de grenzen van de huidige stadskernen, vertaalt zich bovendien in financiële winst voor beleggers en investeerders, wat weer een enorme impuls voor de woningmarkt zal zijn en een belangrijke stap richting een triple A-rating. En wanneer universiteiten, werkgevers en dienstverleners nog beter gaan samenwerken om gastvrije gemeenschappen te creëren, zien we langzaam de contouren van een oplossing voor de crisis op de woningmarkt in zicht komen.

In haar volgende artikel gaat dr. Patricia Klopf dieper in op hoe de Europese regelgeving zich ontwikkelt en wat de implicaties zijn voor de Europese huizenmarkten in het licht van de triple A-rating.