Lessons learned: mienskip en semi-openbare ruimte in de binnenstad

Toen het Sint Anthony Gasthuis zo’n tien jaar geleden besloot te herontwikkelen, kwam al snel de vraag op of die herontwikkeling zich zou moeten beperken tot het eigen complex. Wat was de situatie? Het eigen complex met enkele tientallen woningen voor ouderen was aan een update en upgrade toe. Inspelend op de veranderde wensen van senioren was een nieuw soort Sint Anthoon de ambitie, met meer en andere voorzieningen en veel meer ruimte voor de eigen initiatieven van bewoners.

Tegelijkertijd constateerde het Sint Anthoon dat diverse omliggende panden sterk in verval waren geraakt. We spreken over 2010 en over enkele delen in het noordelijke deel van de historische binnenstad van Leeuwarden. Harmen de Haas, directeur stedelijke ontwikkeling van de gemeente: “Waar de meeste vastgoedeigenaren zich beperken tot een visie op slechts hun eigen gebouwen heeft het Sint Anthoon de moeite genomen voor een bredere blik. Een visie op gebouw en de directe omgeving, die ze bovendien hebben gerealiseerd. Dat is boeiend omdat je je daarmee niet alleen beperkt tot fysieke ingrepen, maar opeens op het snijvlak van ruimte, samenleving en economie betreedt.”

Situatieschets
Hans Bosch, president-voogd van het Sint Anthoon: “Vóór de herontwikkeling lag ons complex aan de noordzijde van het Perkswaltje, nu is deze straat aangekocht van de gemeente en een centraal onderdeel van het Sint Anthoon. Het Perkswaltje en verschillende andere tuinen en paden zijn nu semi-openbaar. Overdag toegankelijk voor onder meer de vele toeristen die tegenwoordig dit deel van de stad aandoen, maar ’s-nachts afgesloten vanuit het oogpunt van rust en veiligheid voor onze bewoners”.

Private en publieke belangen
Opvallend vanuit de ruimtelijke context is dat de prachtige tuinen, die altijd al privégebied waren van het Sint Anthoon, nu nog net iets meer privé voelen. Juist omdat ze niet meer langs de openbare weg liggen, maar vanuit private investeringen onderdeel zijn geworden van een semi-openbare ruimte. Dat levert een heel interessant spanningsveld op waar steden van zouden kunnen leren, en wellicht op verschillende manieren hun voordeel mee kunnen halen. De vraag is dan hoe private en publieke belangen elkaar kunnen versterken in het streven naar een zo aantrekkelijk mogelijke stad. Thema’s daarbij zijn dan onder meer eigenaarschap, private investeringen versus publieke verantwoordelijkheid, schoonheid, betekenis, ontmoetingen en mienskip.

Brede aanpak
De Haas: “Van wie is de binnenstad? Van de winkeliers? Bewoners? Bezoekers die er lange tijd verblijven? Van de toeristen die veel op hebben met de stad? Ik zie een verschil tussen eigendom en eigenaarschap en zou daar ook wel meer aandacht voor willen vragen. Eigenlijk is de hele binnenstad een gasthuis, waarbinnen we vanuit verschillende eigendomsposities allemaal zouden moeten willen bijdragen aan schoonheid en mienskip. Ik ervaar dat de bredere aanpak van het Sint Anthoon een zeer aangenaam verblijfsklimaat heeft opgeleverd. Alleen al in onze binnenstad kan ik zo nog een stuk of zeven gebieden aanwijzen waar we van deze houding kunnen leren”.

Kennis
​​​​​​Leo van der Laan, senior-adviseur bij de gemeente Leeuwarden: “Wat ik ook mooi zou vinden, als het Sint Anthoon nog meer dan nu al gebeurt ook de kennis en ervaring van haar bewoners, senioren, zou kunnen ontsluiten voor de stad. Ze hebben veel mensen in huis die veel kunnen betekenen voor de stad. Een historicus, een meubelontwerper, een tuinarchitect, om er een paar te noemen. Het Sint Anthoon zou met dit soort actieve mensen de grondlegger kunnen zijn voor een nieuwe bruistablet in de stad. Dat levert nog een extra gelaagdheid van semi-openbaar in het ruimtelijke vlak, tot het emotionele en delen van passies en waarden. We hebben het toch over mienskip …”.

Op 16 april vindt de officiële opening van het Sint Anthoon plaats door burgemeester Buma. Voorafgaand is er een gratis symposium om meer algemene inzichten rond mienskip en meer specifieke invalshoeken vanuit het herontwikkelingsproces met elkaar te delen. U bent van harte welkom.

Voor meer informatie: https://www.sintanthonygasthuis.nl/symposium of alex@beyondnow.nl.



Reacties


Laatste nieuws