In aanloop naar de Dag van de Projectontwikkeling (DVDP) van NEPROM op donderdag 16 april 2020 publiceert Vastgoedjournaal een serie interviews. Daarin komen de sprekers van verschillende deelsessies aan het woord. Boris van der Gijp en Jos Sentel van Syntrus Achmea Real Estate & Finance bijten het spits af. Hun onderwerp: de toekomst van het wijkwinkelcentrum. Hoe maken we daar opnieuw het kloppend hart van de wijk van?

We kennen ze allemaal, de wijkwinkelcentra die de afgelopen decennia zijn gerealiseerd. Met vaak een bekende formule: een of twee supermarkten als ‘trekkers’ en daarbij een aantal andere winkels voor de dagelijkse levensbehoeften. Ze zijn ooit ontstaan vanuit het concept van de wijkgedachte, aldus Jos Sentel. "In een tijd waarin mensen nog minder mobiel waren. Het nabijheidsprincipe vanuit de distributieplanologie stond centraal. Ook de doelgroep was – even gechargeerd – bekend: de moeders met kinderwagen. Zij kwamen – vaak lopend - voor hun boodschappen naar het hart van de wijk en deze plek had dus ook een belangrijke sociale functie."

Verdere toekomst
Deze functie is echter in de loop van de tijd verloren gegaan: veel centra zijn monofunctionele en efficiënte boodschappencentra geworden. Van ‘kwijnen’ is volgens Boris van de Gijp geen sprake: "Veel centra functioneren vaak nog prima. Maar wij kijken als belegger wel naar de toekomst. En dan we signaleren we allerlei trends die het functioneren zullen beïnvloeden. In de retail maar ook in sociaal-maatschappelijk opzicht. De uitdaging is dan om daar met onze beleggingsportefeuille op in te spelen."

Waar het bijvoorbeeld de vraag is hoe duurzaam houdbaar bepaalde winkelformules zijn (met onder andere de opkomst van online-kanalen) is er juist meer vraag naar bepaalde aanvullende diensten. Van der Gijp: "We willen dat mensen weer het gevoel krijgen dat het hún centrum is, dat ze zich hier thuis voelen. In een tijd waarin ouderen steeds vaker eenzaam zijn, maar ook jongeren opgesloten zitten in een digitale wereld, is daar veel behoefte aan. Het winkelcentrum als de huiskamer van de wijk, waar iedereen welkom is. Daar dienen we sociale doelstellingen mee maar we zorgen ook voor een robuust beleggingsproduct dat weer langjarig mee kan."

Beleggen met betekenis
Het denken in meerdere doelgroepen met uiteenlopende wensen staat aan de basis van deze benadering, zo legt Sentel uit: "Van het denken in één doelgroep stappen we over naar de behoeften van Gerda en Henk, Fatima, Femke en Sjoerd. Respectievelijk de emptynesters die hier al lang wonen en starten met een nieuwe levensfase, de alleenstaande moeder van 33 met kinderen en de succesvolle starters die hier beginnen aan hun wooncarrière. Al deze mensen hebben redenen om naar de plek komen voor boodschappen en diensten. Maar ze hebben ook meer dan ooit behoefte aan verbinding. Met hun omgeving en met andere wijkbewoners. Willen wij voor beleggers relevant zijn en beleggen met betekenis, dan moeten wij in gesprek gaan met de gebruikers over hoe we van een winkelplek een plek met betekenis kunnen maken."

En dat gebeurt nu ook al volop, aldus Van der Gijp: "Het is de zoektocht voor ons maar ook voor de gemeente, ontwikkelaars en eigenaren: de verhalen uit de wijk ophalen en het verbinden van de pluriforme groepen. Wat zijn de collectieve waarden die ze delen, daar kunnen we bij aanhaken. We zien dat de verschillende stakeholders openstaan voor deze zoektocht en hierin mee willen denken."

Soft- en hardware
De uitkomst van die zoektocht hoeft zeker niet altijd te betekenen dat een proces van ruimtelijke transformatie wordt ingezet. Sentel: "We kunnen zowel de software als de hardware beïnvloeden. De openbare ruimte kan bijvoorbeeld worden ingezet voor het creëren van ontmoetingsplekken."

Van der Gijp: "Maar ook evenementen kunnen hier een rol in spelen. Op IJburg hebben we bijvoorbeeld samen met Decathlon sportactiviteiten in de wijk georganiseerd. Het mes snijdt dan aan meerdere kanten: mensen komen naar het winkelcentrum, ontmoeten elkaar en werken aan hun gezondheid. In Den Haag Zuidwest aan de Leyweg halen jongeren afval op uit de wijk en krijgen ze in ruil lootjes voor prijzen die de winkeliers ter beschikking stellen. Dat vraagt niets van de fysieke inrichting van het centrum maar het zorgt wel voor bewustwording over ons leefmilieu. En het zorgt ervoor dat ook jongeren de weg naar het hart van de wijk weten te vinden."