Op 16 december 2002 introduceerde de Richtlijn 2002/91/EG het energieprestatiecertificaat. De wetgevende macht van de Europese Unie heeft deze Richtlijn op 19 mei 2010 herzien waardoor uiterlijk 9 januari 2013 een einde lijkt te komen aan de vrijblijvendheid van het energieprestatiecertificaat. Nieuw in de herziene Richtlijn is namelijk dat Nederland vanaf uiterlijk 9 januari 2013 sancties dient te stellen op schending van verplichtingen verband houdende met het energieprestatiecertifcaat. Thans is het energieprestatiecertificaat op grond van het Besluit energieprestatie gebouwen (de implementatie van de oude Richtlijn) weliswaar verplicht, juridische afdwingbaar is zulks niet. Dit gaat echter veranderen.