Terugblik MIPIM 2018: Na zonneschijn, komt regen?
MIPIM 2018 kende afgelopen week twee gezichten. De eerste dagen scheen de zon uitbundig. De omslag naar zware regen en wind overviel iedereen op donderdag. Het was voorspeld, maar toch liepen er genoeg gebruinde vastgoed-gezichten zonder jas. Blijkbaar overheerste het goede gevoel van de dagen ervoor. Een blog van Erik Faber van Fakton.
Een omslag als deze werd onvoorstelbaar geacht. Exemplarisch voor de opportunistische wijze waarop onze vastgoedmarkt de afgelopen twee jaar in een stroomversnelling is geraakt? En maar door lijkt te gaan? Het verleden heeft aangetoond dat het geheugen van de vastgoedsector niet per se jarenlang terugkijkt.
Straatverkopers
Hoe lang blijft de zon nog in de vastgoedsector schijnen en specifiek in Nederland? Deze vraag begint toch rond te gonzen. Waar moet je op letten? In 2014 werd Nederland tijdens een ULI-congres nog bestempeld als land dat de rode vastgoedlantaarn van Europa vasthield. Liever hier niet investeren.
Rompertje van Friso
Het vervolg kennen we inmiddels. Het rompertje van Friso is van maatje S weer opgerekt naar XL. Nederlandse en buitenslandse beleggers zoeken en masse buiten de Randstad naar investeringskansen omdat de Randstad in rap tempo duurder wordt. Maar, ieder nadeel heeft ook zijn voordeel; de productie van middeldure huurwoningen gaat komende jaren explosief groeien. Iets wat hard nodig is binnen het functioneren van de Nederlandse woningmarkt.
Uiteraard leverde MIPIM 2018 ook voldoende inspiratie op om in de toekomst metropolitane woonmilieus te maken. Al jaren zien we waanzinnige maquettes van buitenlandse steden die in hoogbouw investeren. Nederland lijkt nu definitief aansluiting te vinden bij hoogstedelijke woonmilieus, zoals te zien in de metropolen Londen en Parijs. De verstedelijkingsgolf die de G5 in Nederland te wachten staat is uitdagend.
Hoogbouw terug op de agenda
Als bestuurslid van de Stichting Hoogbouw doet het mij goed om te zien dat hoogbouw terug is op de agenda van de stadsmakers. De vraag van 1- en 2-persoonshuishoudens naar hoogstedelijk woonmilieus is al een tijdje aan de gang. Komen of blijven de gezinnen nu ook in een appartement. Benieuwd of we die slag ook kunnen maken. Hoogbouw leent zich goed voor het huisvesten van verschillende doelgroepen in één gebouw. Het is makkelijker om services aan te bieden als er meer mensen in een gebouw wonen.
Is het alleen maar zonneschijn in Nederland? Het is maar de vraag of de regulering op middeldure huur een bijdrage gaat leveren aan de versnelling van de woningbouwproductie. Diverse gemeenten zetten in op extra wetgeving met het onttrekken van mogelijk middelduur en duur koopprogramma ten faveure van middeldure huur en sociaal programma. Dat maakt de businesscase niet beter in tijden dat de grond- en bouwkosten nog blijven doorstijgen. Begrijp me goed, ik ben vóór de inclusieve stad, maar maatwerk blijft vereist om tot gezonde woningbouwproductie te komen.
Spat de zeepbel uit elkaar?
Tot slot, op de MIPIM 2018 is de wall-of-money nog steeds voelbaar. Zo lang de spread tussen de ‘cost of capital’ en de ‘yield’ nog voldoende groot blijft kunnen beleggers nog verantwoord ondernemen. Als de ‘cost of capital’ onverhoopt op korte termijn gaat stijgen, spat de investeringszeepbel uit elkaar, ongeacht de goede politieke bedoelingen.
Wanneer dat gaat gebeuren weet niemand. Laten we in ieder geval hopen dat de vraag naar al die beleggersproducten op orde blijft. We hadden tijdens de crisis toch afscheid genomen van een aanbod gedreven markt? Als we verder willen aansturen op een veerkrachtige en inclusieve woningmarkt, moeten we dit kantelpunt voor zijn. Of zitten we er al te dicht tegen aan? Ik hoor graag jullie mening!
Erik Faber is Partner (Re)Development Services bij Fakton
Laatste nieuws
- 03-07-2024 09:58 Aantal bezichtigingen neemt toe: gemiddeld 11 per woning
- 03-07-2024 09:53 AFAS Innovatie Campus: transformatie met nadruk op duurzaamheid, hergebruik en innovatie
- 03-07-2024 09:26 Financiële impuls voor herontwikkeling Stadhuisplein in Eindhoven
- 03-07-2024 08:49 Mooiland verkoopt 629 woningen aan Alwel, Laurentius en WonenBreburg
- 03-07-2024 08:39 Gemeenteraad Alkmaar stelt bestemmingsplan voor maximaal 550 woningen vast
- 02-07-2024 16:34 Nova Capital verkoopt MediArena Studio’s aan Frans vastgoedfonds
- 02-07-2024 16:24 Peakside verkoopt kantoorgebouw op Schiphol-Rijk
- 02-07-2024 15:23 Garbe verkoopt rechtbank aan gemeente Almelo
- 02-07-2024 14:53 Accountantskantoor huurt bijna 500 m2 in Zoetermeer
- 02-07-2024 14:36 Dreef Beheer koopt voormalig badhuis in Amsterdam
- 02-07-2024 14:31 VanHaren huurt bijna 600 m2 in winkelcentrum Zuidplein
- 02-07-2024 14:10 UrbanLinx koopt bedrijfspand van 13.000 m2 in Doetinchem
- 02-07-2024 13:55 Eric Harmsen nieuwe directeur en mede-eigenaar IJver
- 02-07-2024 13:49 Progam koopt kantoor en opslagruimte in Dordrecht
- 02-07-2024 12:14 Verhuurplatforms: 'Makelaars verantwoordelijk voor illegale vraaghuurprijzen met Wet betaalbare huur'
- 02-07-2024 12:02 Amsterdam wil borgingsplafond verhogen met 750 miljoen per corporatie
- 02-07-2024 11:39 NVM wil graag met eigen expertise bijdrage leveren aan Nota Ruimte
- 02-07-2024 11:31 M7 verkoopt kantoorgebouw in Dordrecht aan ER Capital
- 02-07-2024 11:21 Leegstand is onnodige verspilling, en daar is wat aan te doen
- 02-07-2024 10:56 Scope Spatial Strategy opgericht
- 02-07-2024 10:38 Loek Eskens project manager bij Trec Development Services
- 02-07-2024 10:30 Geldschieter Blokker in de race voor overname The Body Shop
- 02-07-2024 10:05 Wie is Mona Keijzer, de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening?
- 02-07-2024 09:58 Quares property manager voor Nederlandse vastgoedportefeuille van Logicor
- 02-07-2024 09:45 Topvacature: Biesterbos Groep zoekt technisch manager/beheerder
- 02-07-2024 09:16 Duurzaam beleggen in bedrijfsvastgoed
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.