De Dutch Green Building Council bleek onbewust een internationale primeur te pakken te hebben met het Nationaal BREEAM Congres ‘Duurzaamheid, wat is het (u) waard?’, afgelopen 23 maart in Innovatiekracht in Spijkenisse.

Zelfs in het Verenigd Koninkrijk, bakermat van BREEAM, kwam het tot nu toe nooit tot zo’n landelijk event. De Brit Martin Townsend (Sustainability Director BRE Global) prees de Nederlandse BREEAM-community uitvoerig met dit initiatief en met de groei die Nederland sinds 2008 heeft laten zien met het verduurzamen van de gebouwde omgeving.

Townsend ziet dat terug in het grote aantal Nederlandse projecten onder de ‘nominees and winners’ bij de BREEAM Awards in de afgelopen jaren. De Nederland BREEAM-community begrijpt volgens hem heel goed wat de kern van BREEAM is: “BREEAM gaat absoluut niet over afvinklijstjes, het gaat over duurzaam inspireren en een continue ambitie om betere gebouwen te bouwen."

Op zoek naar nieuwe versnellingsmechanismen
De euforie over deze Britse complimenten mocht niet lang duren. Andy van den Dobbelsteen (TU Delft) maakte pijnlijk duidelijk dat Nederland ondanks alle International BREEAM Awards op de europese duurzaamheidslijstjes schandelijk onderaan bungelt. Het lukt niet om substantieel voortgang te boeken. We moeten, naast de BREEAM-NL schema’s voor gebouwen en gebieden, op zoek naar nieuwe versnellingsmechanismen. Van den Dobbelsteen suggereert om zowel op hoger als op lager ruimtelijk schaalniveau beter te gaan meten hoe het ervoor staat. Waarom is er geen BREEAM-NL meetlat voor hele steden of regio’s?

En waarom is er geen meetlat voor ons persoonlijk duurzaamheidsprofiel? Hij gaf een eerste proeve van zo’n “BREEAM-NL for Common People” en legde daarbij zijn eigen ecologische footprint op de fileertafel. Hoe scheren we het duurzaamst, nat of droog? Even rekenen en je weet het (droog wint). Het verschil zit in de kleine en grote keuzes die we elke dag maken.

Eindgebruikers
De ochtend bracht inzicht in het waardebegrip dat eindgebruikers aan een duurzaam BREEAM-NL gebouw toekennen. Esther Wubben (Nationale Postcodeloterij) en Jori Stevens (Maastricht Universitair Medisch Centrum+) schetsten hun ervaringen met BREEAM. De uitbreiding van het MUMC is inmiddels gereed en werd tijdens het congres bekroond met de uitreiking van een BREEAM-NL oplevercertificaat (58,87%, drie sterren).

Stevens en Wubben belichtten beiden de twee kanten van de BREEAM-NL medaille: een fantastisch middel om de neuzen vanaf het begin dezelfde kant op te krijgen (en te houden!), maar ook wel een serieuze uitdaging in tijd en geld om alle bewijslast op orde te krijgen. Toch is er bij deze eindgebruikers geen twijfel over de positieve balans. Bij MUMC bleek het woord 'BREEAM-NL' deuren te openen bij financiers en subsidiegevers. Bij de Nationale Postcodeloterij biedt BREEAM-NL een gestructureerd houvast om voor medewerkers een fantastisch duurzaam pand te ontwikkelen. “Als eigenaar en eindgebruiker gaan we daar minstens 30 jaar lang plezier van hebben”, aldus Esther Wubben. 

Deltaplan Duurzame Renovatie
Uit de bijdrage van Hans de Jonge (Brink Groep) werd duidelijk dat de opgave enorm is. Er wordt gesproken over de doelen van Parijs, maar die worden nauwelijks geoperationaliseerd. De Jonge prees DGBC voor het initiatief van het Deltaplan Duurzame Renovatie. Daarin wordt wel concreet duidelijk gemaakt om hoeveel gebouwen het gaat: wie die getallen op zich laat inwerken, weet dat we er niet gaan komen als we niet groot gaan denken, aldus De Jonge. We moeten op zoek naar de noodzakelijke systeemveranderingen. Er is met de verduurzamingsopgave een miljardenmarkt gemoeid die op vele manieren waarde gaat toevoegen. Denken in termen van kosten gaat ons daar niet bij helpen, stelt De Jonge.

Denken in waarde
Coert Zachariasse (Delta Development) hield een pleidooi om het denken over waarde te beginnen met een reflectie over je eigen waarden. Ook als je aan je eigen waarden prioriteit geeft valt er nog steeds een gezonde business te runnen. Zachariasse is ervan overtuigd dat een duurzame en maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering ook door overheid en samenleving steeds meer zullen worden afgedwongen. Daar waar in het verleden allerlei omgevingseffecten straffeloos op de maatschappij konden worden afgewenteld, zullen we de komende tijd zien dat deze externaliteiten steeds meer ‘naar binnen geduwd’ zullen gaan worden. Het is dus een gezonde vorm van vooruitkijken om daarmee nu al rekening te houden. En je houdt er gegarandeerd een beter gevoel aan over.

Tijd nemen om 'even uit het raam te kijken'
Jaap Bressers sloot af met een indringend betoog over de herwaardering van het kleine. Hij deelde met de deelnemers zijn persoonlijke levensverhaal waar hij een belangrijke boodschap aan verbond: Echte waarde toevoegen doe je door iets bij te dragen, door iets te betekenen voor de ander. Het lukte Bressers om gedurende een half uurtje de trein van het leven voor de aanwezigen heel even stil te zetten, wat tot ontroering en waarderende reacties leidde.

Verbreding
De dynamische context van BREEAM-NL werd in de workshops van verschillende kanten belicht: bijvoorbeeld de urgentie van klimaatadaptatie, de zoektocht naar circulariteit, de veranderende subsidieregels. Maar ook werden er BREEAM-certificaten uitgereikt, werd er een Dutch Green Building Guide gelanceerd en werd de voorzitter van het College van Deskundigen bedankt en uitgezwaaid. In interactieve sessies konden deelnemers hun vragen kwijt en nieuwe kennis opdoen. De boodschap van de dag was duidelijk: Om verduurzaming blijvend te stimuleren is stilzitten ook voor het BREEAM keurmerk niet aan de orde: inspelen op actuele vragen en uitdagingen blijft de opgave.

Bekijk de presentaties en alle foto's van het Nationaal BREEAM Congres.