Column: De dilemma’s van subsidie
Als het gaat het om de promotie van goede (duurzame) doelen, dan is subsidie voor de Nederlandse overheid een geliefd instrument. Subsidie geeft een boost aan een gewenste ontwikkeling, is de gedachte. Maar dat gaat niet zelden ten koste van kwaliteit.
Vaak verlagen subsidieregelingen kunstmatig (direct of via de belasting) de kosten van producten of het advies daarover. Je zou denken dat de marktspelers in het veld een regeling juichend ontvangen. Maar dat is niet altijd het geval. Waarom niet?
Marktverstoring
Het eerste bezwaar tegen subsidie is marktverstoring. Subsidie is altijd tijdelijk van aard: is de subsidiepot eenmaal leeg, dan is het feest voorbij. En wat dan? Vaak stort de markt dan weer in. Vervelend wanneer je net een bloeiende business hebt opgebouwd. Daarbij trekt subsidie concurrerende partijen aan, waardoor prijzen devalueren en bedrijven alsnog worden uitgeperst. Heeft de consument profijt van die lage prijzen? Dat kan tegenvallen. Het zijn immers niet altijd de beste (en meest betrouwbare) bedrijven die voor de laagste prijs willen leveren; vaak sneuvelen kwaliteit en service.
Tweede bezwaar
Toepassing van een subsidieregeling brengt een spanningsveld met zich mee tussen zekerheid van goede besteding en praktische uitvoerbaarheid. En zo kom ik op het tweede bezwaar tegen subsidie. De aanvraag en ook de verantwoording van een toegekende subsidie geeft vaak administratieve rompslomp. Hierdoor verdampt een (substantieel?) deel van de subsidie. Maar kiest de overheid voor beperkte controle, dan werkt dat weer ondoelmatige besteding in de hand. Moet de overheid dan maar kiezen voor de alternatieve route? Afdwingen van de gewenste ontwikkeling via de wet?
Kortom: subsidie geeft duivelse dilemma’s. Valt dit op te lossen?
Een reële optie is ‘subsidiespelregels’ met kwaliteitseisen. Laat de overheid eisen stellen aan de prestatie van gesubsidieerde producten en aan de vakbekwaamheid van de leverancier of installateur. Ook kan kwaliteit worden geborgd met keurmerken en certificaten. Maar met dergelijke spelregels is de overheid terughoudend. Kwaliteitseisen vindt ze maar een lastig ding; een kwestie van vrije marktwerking. Maar wat leert de ervaring? In de regel geeft vrije marktwerking de laagste prijs en géén optimale verhouding tussen prijs en kwaliteit. Voorbeelden plenty.
Centraal register
Een oplossing hiervoor zijn onafhankelijke initiatieven, zoals QBISnl.nl. Dit centrale register helpt consumenten bij hun zoektocht naar vakbekwame leveranciers voor duurzame technieken in gebouwen (zoals zonnepanelen en warmtepompen). Je zou de site een soort Kieswijzer voor Kwaliteit kunnen noemen. Daarmee zeg ik nog niet dat een gediplomeerd vakman of gecertificeerd bedrijf geen fouten kan maken.
Een initiatief als QBISnl.nl zou een goed overheidsinstrument zijn voor het borgen van duurzame maatregelen in woningen en utiliteitsgebouwen. Maar wat schetst mijn verbazing?! De nieuwe investeringssubsidie ISDE stelt géén kwaliteitseisen aan product, installatie, prestatie of resultaat. Zonder dat is het faalrisico van een subsidie als ISDE levensgroot. Het gaat hier om een aantrekkelijke kostenvergoeding voor kleingebruikers (particulieren en zakelijke markt) bij aanschaf van warmtepomp, zonneboiler, pelletkachel of biomassaketel. Dergelijke complexe producten en het goed en veilig installeren en functioneren daarvan, vereisen kwaliteit en vakmanschap.
Groei duurzame energie
Ter verantwoording voor de besteding van gemeenschapsgeld mag de overheid gerust kwaliteitseisen stellen, zodat het spel van beunhazen is uitgespeeld en bedrijven met goed opgeleid, bekwaam personeel zich kunnen profileren met goed presterende duurzame technieken. Dat levert een gelijk speelveld op voor aanbiedende marktpartijen én geeft meer garantie aan het subsidiedoel: de groei van duurzame energie. Daar was het toch om begonnen?
Een column van Rob van Bergen, directeur ISSO, kennisinstituut voor de installatiesector. Hij is bereikbaar via r.vanbergen@isso.nl
Congrestip van de redactie: Kantorenmarkt: Wat wil de toekomstige huurder?
Laatste nieuws
- 26-04-2024 13:43 'Bouw één op de drie nieuwbouwwoningen loopt vertraging op door bezwaren'
- 26-04-2024 10:09 WDP bouwt warehouse van 9.125 m2 voor Kintetsu in Schiphol-Oost
- 26-04-2024 09:15 Foot Locker huurt in Creative Valley in Utrecht
- 26-04-2024 08:58 Reacties op huurwet: Neprom, IVBN en Aedes blij met duidelijkheid, Vastgoed Belang noemt het een schande
- 26-04-2024 06:00 Radio VJ: 'Helaas, geen rendement dus aanbod middeldure huurwoningen zal verschrompelen'
- 26-04-2024 05:59 4 juni congres: Juridische en financiële impact van de Wet Betaalbare Huur
- 25-04-2024 19:50 Tweede Kamer stemt in met Wet betaalbare huur
- 25-04-2024 17:23 Deze amendementen voor de Wet betaalbare huur zijn aangenomen
- 25-04-2024 14:59 ‘Een nieuwe generatie neemt het stokje over in de vastgoedtop’
- 25-04-2024 14:30 Deze projecten krijgen een bijdrage uit de laatste ronde Woningbouwimpuls
- 25-04-2024 14:20 BPD en 'thuis kopen voormalig Rabobankkantoor Eindhoven
- 25-04-2024 14:10 Onderzoekers: 'Jubelton werkte overbieden in de hand'
- 25-04-2024 14:00 KKR neemt moederbedrijf Hans Anders over van 3i
- 25-04-2024 11:15 Topvacature: Zelfstandige (kandidaat) makelaars voor uitbreiding naar landelijke dekking
- 25-04-2024 10:54 Blauwhoed en Koers tekenen voor 158 sociale en middeldure huurwoningen
- 25-04-2024 10:52 KPMG-rapport: Politieke inmenging en rentestijgingen grootste belemmeringen voor vastgoedbedrijven
- 25-04-2024 10:18 Radio VJ: 'We hebben de financieringsmarkt verslagen, waarom denkt iedereen dan dat de bank dicht is?'
- 25-04-2024 09:35 Meerderheid Kamer wil planbatenheffing tegen speculatie grondprijzen
- 25-04-2024 08:55 Garbe realiseert build to suit logistieke ontwikkeling op XL Business Park in Almelo
- 25-04-2024 08:39 Zes bedrijven krijgen typegoedkeuring voor modulaire woningen
- 25-04-2024 08:11 Winkelleegstand loopt op naar ruim 8 procent
- 24-04-2024 23:44 Kritische Keijzer en De Groot willen meer tijd voor huurwet: ‘Onderbouwing rammelt aan alle kanten’
- 24-04-2024 16:07 Ingenieursbureau verlengt en breidt uit in Poortugaal
- 24-04-2024 15:51 Rudy Ligtenberg nieuwe directeur-bestuurder Mijande Wonen
- 24-04-2024 15:30 Gera Esser ad interim directeur-bestuurder Rondom Wonen
- 24-04-2024 15:21 Samsonite opent winkel aan Koningsplein in Amsterdam
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.