Renovatie TivoliVredenburg: muziekcentrum in de etalage
Een stad in een stad, zo omschrijft veelgeprezen architect Herman Hertzberger het gerenoveerde muziekcentrum TivoliVredenburg in Utrecht. Het gebouw is een etalage voor wat er binnen gebeurt: het flanerende publiek in de foyers, de ontmoetingen tussen bezoekers en artiesten en natuurlijk het theater zelf. Door de enorme glazen 'etalageruiten' is alles zichtbaar voor voorbijgangers. Deze gevel moest voldoen aan strenge bouwtechnische, brandwerende en akoestische eisen, en was in technische uitvoering een ware tour de force vanwege zijn binnenstedelijke locatie.
TivoliVredenburg - een combinatie van de naam van het muziekcentrum en de nieuwe locatie - is voor de nu 82-jarige Herman Hertzberger een bijzonder project. Hoeveel architecten krijgen immers de kans om hun eigen gebouw te renoveren? En dit was niet zomaar een renovatie; het complex uit 1979 onderging een ware metamorfose. Een groot deel is afgebroken, vier nieuwe, verticaal gestapelde concertzalen werden eraan toegevoegd, en ook de gevel werd grotendeels vervangen.
“Dat is winst”, vindt Hertzberger “want het was helemaal niet zo’n mooi gebouw.” Het belangrijkste is dat de grote zaal, met zijn wereldberoemde akoestiek en intieme sfeer, is blijven bestaan. Het interieur is slechts ‘geactualiseerd’, met een nieuwe vloer en een bar. Verder is het ‘net als vroeger’. Met name dat laatste heeft de architect verrast. Zoals Hertzberger vertelt: “Men is onverminderd enthousiast over de zaal, die geenszins gedateerd bleek.”
Transparantie
Aan de stadszijde is er wel veel veranderd. Van een grijs, relatief laag gebouw met een kleinschalige gevelstructuur, is Vredenburg getransformeerd tot een heus Muziekpaleis, met een 45 meter hoge gevel waar de concertzalen dwars doorheen steken. Dankzij de speciale verlichting is het vooral 's avonds spectaculair om te zien. “Ik heb er op aangedrongen dat er lampen zouden komen die de zalen aanlichten”, vertelt Hertzberger. “Dat is voor mij belangrijk: dat je ziet wat er binnen gebeurt. Dat vind ik veel interessanter dan de compositie.”
Het was aan gevelproducent DRL Benelux, een dochteronderneming van Oskomera, om het transparante beeld te realiseren - binnen het budget. “We hebben gewerkt met het DRL-vliesgevelsysteem van Reynaers”, vertelt directeur Leon Kerkhofs. “Het voordeel daarvan is dat je, anders dan bij een conventionele vliesgevel, geen klemlijsten toepast, maar kaders van siliconenrubber. Dat geeft het mooie vlakke effect dat de architect voor ogen had met zijn keuze voor een structurele gevel. Bovendien zijn de kosten lager.”
Ingewikkeld project
Door de esthetische eisen, maar ook de hoge vereisten wat betreft geluidreductie, brandwerendheid en veiligheid, was dit een ingewikkeld project. “De gevel ontleent zijn sterkte en stijfheid aan de achtergelegen stalen draagconstructie. Daardoor krijg je te maken met verschillende toleranties”, legt Kerkhofs uit.
“Voor de vliesgevel is de uitwijking maximaal drie, en voor een staalconstructie al gauw tien tot twintig millimeter. Dat verschil moesten we zien te overbruggen in de koppelingen tussen de profielen. Ook hebben we een speciaal montageplan gemaakt, zodat de belasting op de constructie, met name tijdens het beglazen, geleidelijk wordt opgebouwd.” Een extra complicatie hierbij was dat de nieuwe zuidgevel boven de oudbouw moest komen. “Een krachttoer; uiteindelijk hebben we een steiger aan de nieuwbouw moeten hangen om de gevel te monteren.”
Brandwerend
Ook de brandwerendheidseisen hebben geresulteerd in speciale maatregelen. “Omdat de geveldelen 1,80 bij 3,60 meter groot zijn, waren de brandcertificaten voor conventionele vliesgevelsystemen niet toereikend. Eerder al zijn we begonnen met het testen van het DRL-systeem op basis van de grootst leverbare maat van brandwerend glas. Dat is 2,30 bij 3,80 meter. TivoliVredenburg is het eerste project waarin dit brandwerende DRL-systeem met een brandwerendheid tot 30 minuten is toegepast.”
PROJECTGEGEVENS
Architecten:
Architectuurstudio Herman Hertzberger, Amsterdam (supervisie en zaal voor kamermuziek)
Jo Coenen & Co (popzaal)
Thijs Asselbergs (jazz-zaal)
NL Architects (crossoverzaal)
Gevelbouwer: DRL Benelux B.V.
Toegepaste Reynaers systemen: CW 60-DRL, CS 77
Jaar van realisatie: 2014
Artikel eerder gepubliceerd in architectuurmagazine Report #16, voorjaar 2015
Tekst: Kirsten Hannema
Fotograaf: Frans van Bragt
Laatste nieuws
- 22-07-2024 16:42 Amvest en Adriaan van Erk gaan 800 woningen realiseren in nieuwe Leidse stadswijk
- 22-07-2024 16:18 M7 verkoopt kantoorgebouw in Almere
- 22-07-2024 15:35 Woningbouw Zandvoort: grote torens op zee of een wijk op het circuit?
- 22-07-2024 13:40 Amsterdams bedrijventerrein Muyskenkwartier wordt woon-werkwijk; aanbesteding eerste kavel gestart
- 22-07-2024 13:12 Twee nieuwe commissarissen bij Habion op voordracht van huurdersorganisaties
- 22-07-2024 11:41 Advies aan Hoge Raad over indexatiebedingen is voornamelijk gunstig voor verhuurders
- 22-07-2024 11:02 Urban Industrial vergroot aanwezigheid in Haarlemse Waarderpolder
- 22-07-2024 10:04 Logicor ontwikkelt logistiek warehouse van 25.000 m2 in Roosendaal
- 22-07-2024 09:40 Aedes verheugd met nieuwe woningmarktplannen van de Europese Commissie
- 22-07-2024 09:21 Prijzen van koopwoningen weer boven piekniveau van zomer 2022
- 22-07-2024 08:00 Clarion koopt logistieke ontwikkeling van 32.000 m2 van Next Level
- 22-07-2024 06:00 Bentley naast de ingang
- 19-07-2024 15:25 Haarlem stelt eisen vast voor 350 woningen op Delftplein
- 19-07-2024 13:27 Provincie Noord-Holland verhoogt subsidie voor verbeteren verouderde bedrijventerreinen en winkelgebieden
- 19-07-2024 12:48 Avignon Capital verkoopt Staybridge Suites Hotel in Den Haag
- 19-07-2024 12:40 Een glijbaan en friends-appartementen: Is de Stadsveteraan het antwoord op de broodnodige vernieuwing in ouderenhuisvesting? (+video)
- 19-07-2024 12:18 Advies aan Hoge Raad: opslagbeding met maximaal 3 procent opslag is niet oneerlijk
- 19-07-2024 10:06 Proef met woningdelen: slechts veertien van de honderd geïnteresseerden vragen vergunning aan
- 19-07-2024 09:28 Kunstgalerie huurt winkelruimte in centrum Haarlem
- 19-07-2024 09:24 Logistieke dienstverlener huurt 11.500 m2 op Maasvlakte
- 19-07-2024 09:11 Maak kennis met: David van Haaster
- 19-07-2024 08:35 Storage Share neemt 22.000 m2 opslag over van failliet Boxx
- 19-07-2024 08:07 'Grote verhuurders: geen grote verkoopplannen door regulering middenhuur'
- 19-07-2024 07:50 BTT Real Estate koopt 20.000 m2 distributiecentrum in Bergen op Zoom
- 18-07-2024 16:47 Dura Vermeer en Woonhave tekenen voor 28 huurwoningen in Vlaardingen
- 18-07-2024 16:05 Drie nieuwe huurders voor monumentaal kantoorgebouw aan Amsterdamse Keizersgracht
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.