Hoge Raad laat deur open voor btw-structuren met schoolgebouwen
Het is al jaar en dag praktijk: de btw-structuren met de nieuwbouw en verbouw van schoolgebouwen (en overigens ook met sportaccommodaties). Deze btw-structuren zijn de staatssecretaris van Financiën een doorn in het oog. Hoewel de Hoge Raad dit nooit expliciet heeft beslist, werd lange tijd in Nederland gedacht dat het leerstuk van misbruik van recht (fraus legis) in de btw niet van toepassing is.
De staatssecretaris zocht zijn heil daarom in alternatieve anti-misbruikmaatregelen, zoals de ‘strafheffing’ overdrachtsbelasting, de beperking van de optie belaste verhuur en levering tot (nagenoeg) volledige aftrekgerechtigde huurders/kopers. Sinds het Halifax-arrest van het HvJ (2006) is het duidelijk dat misbruik van recht ook in de btw een middel is om gekunstelde btw-structuren tegen te gaan. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Belastingdienst dit wapen aangrijpt om de btw-structuren met schoolgebouwen te vuur en te zwaard te bestrijden. Echter, tot nu toe verloopt die bestrijding niet bepaald succesvol. Oorzaak hiervan is de strikte toepassing van het leerstuk misbruik van recht door de Hoge Raad. De zaak Gemeente Aalten is hiervan een voorbeeld.
Overdracht nieuwe schoolgebouwen tegen lage prijs
In de zaak Gemeente Aalten gaat het om de overdracht van twee nieuw schoolgebouwen, één voor het voortgezet onderwijs en één voor het primair onderwijs, aan een tussengeschoven stichting. Het bestuur van deze stichting bestaat uit drie leden. Eén bestuurslid wordt benoemd door de school voor het voortgezet onderwijs, één bestuurder wordt benoemd door de school voor het primair onderwijs en één bestuurder wordt door deze twee bestuursleden gezamenlijk benoemd.
De schoolgebouwen worden door de gemeente Aalten geleverd voor een bedrag van € 800.000 respectievelijk € 225.000. De overeengekomen koopsommen bedragen minder dan 10% van de stichtingskosten (meer dan 10 miljoen euro). De gemeente heeft over de levering van de schoolgebouwen aan de stichting 19% (niet-aftrekbare) btw berekend en zelf alle btw op de investeringskosten (ruim 12 miljoen euro incl. btw) volledig in aftrek gebracht. Ter zake van de verkrijging van de nieuwe schoolgebouwen voor een te lage prijs is 6% overdrachtsbelasting voldaan over de stichtingskosten. De stichting heeft de nieuwe schoolgebouwen vervolgens verhuurd aan de twee scholen. Hierbij is overeengekomen dat de scholen voor een vijfjarige huurperiode een bedrag van € 850.000 respectievelijk € 275.000 vooruit betalen. Het is overigens niet moeilijk om te zien dat deze huursommen te linken zijn aan de door de stichting te betalen koopsommen.
Volgens Hof Arnhem vormde deze btw-structuur misbruik van recht, hetgeen betekent dat de gemeente geen recht had op volledige btw-aftrek op de investeringskosten. De Hoge Raad oordeelt in cassatie anders. Nu de onderwijswetgeving niet uitsluit dat dat de schoolgebouwen overgedragen worden aan het bevoegd gezegd en ook niet is uitgesloten dat de gemeente en de school een vergoeding overeenkomen, is van misbruik van recht volgens ons hoogste rechtscollege geen sprake. Ook niet indien de overdrachtsprijs lager is dan de kostprijs en de school niet aan het bevoegd gezag zelf, maar aan een aan de scholen gelieerde stichting is overgedragen. De Hoge Raad verwijst de zaak vervolgens naar Hof Den Bosch om met de juiste ‘misbruikkaders’ te beoordelen of er sprake is van misbruik van recht.
Verbouwing schoolgebouwen tegen lage prijs
Daarnaast heeft de gemeente aannemingsovereenkomst gesloten met een school voor het primair onderwijs voor de verbouwing/uitbreiding van twee bestaande schoolgebouwen tegen een vergoeding van € 171.000 plus 19% btw. De gemeente heeft vervolgens (onder)aannemingsovereenkomsten gesloten die haar voor de verbouwingen in totaal ruim 1,5 miljoen euro (incl. btw) in rekening hebben gebracht. De gemeente heeft alle btw op de verbouwingskosten in aftrek gebracht. Naar de mening van de fiscus ten onrechte. Hof Arnhem oordeelde in hoger beroep dat de gemeente recht heeft op volledige btw-aftrek van de verbouwings-btw, omdat de gemeente btw heeft voldaan over vergoeding van € 171.000 en de inspecteur niet heeft gesteld dat deze vergoeding symbolisch is. De Hoge Raad laat dit oordeel in cassatie in stand.
Conclusie
De terughoudende toepassing van het leerstuk misbruik van recht door de Hoge Raad houdt voorlopig de deur open voor btw-structuren met schoolgebouwen. Voorlopig, omdat de kans bestaat dat de wetgever de onderwijswetgeving aanpast om btw-structuren met schoolgebouwen te voorkomen.
Tot die tijd kunnen -of gemeenten dit ook willen is ter (morele) afweging van de gemeenten- gemeenten gebruikmaken van deze mogelijkheid om (veel) btw te besparen. De rechtspraak laat zien dat het zaak is om vooraf alles goed te regelen. Het adagium ‘beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald’ gaat bij btw-structuren met schoolgebouwen niet op! Daarnaast is het van belang dat de overeengekomen (lage) prijs voor de overdracht of de verbouwing van het schoolgebouw niet zo laag is dat sprake is van een symbolische vergoeding (€ 1 of € 100 bijvoorbeeld). Bij een vergoeding van honderdduizend(en) euro’s zal van een symbolische vergoeding echter niet snel sprake zijn. Gaat u binnenkort een schoolgebouw (ver)bouwen? Raadpleeg dan (ruim) van tevoren uw btw-adviseur en informeer naar de (btw-)mogelijkheden!
Mr. M.D.J. (Matthijs) van der Wulp LLM, is partner bij Van Driel Fruijtier btw-specialisten en als buitenpromovendus verbonden aan Tilburg University.
Laatste nieuws
- 13-11-2024 06:00 Tim Beckmann: 'Nederland, maak een keuze en vergeet niet dat bedrijvigheid essentieel is'
- 12-11-2024 16:57 Kloek huurt zestig zorgwoningen van Gaudium Real Estate
- 12-11-2024 16:49 Clinias Dental Group huurt 607 m2 kantoorruimte in Breda
- 12-11-2024 16:26 Capreon verkoopt winkelpanden in Spijkenisse aan particuliere beleggers
- 12-11-2024 16:24 Investeren in vastgoedfondsen: Waarom obligatiefondsen interessant zijn
- 12-11-2024 12:19 CBRE-collega's verlaten vastgoedadviseur en richten eigen bedrijf op
- 12-11-2024 11:22 Interesse in doorstart The Body Shop in Nederland
- 12-11-2024 11:00 Investeer in vastgoed met het Collin MKB Leningen Fonds
- 12-11-2024 10:51 Voormalig schippersinternaat aan gemeente Dordrecht verkocht
- 12-11-2024 10:45 Techbedrijf huurt 1.167 m2 kantoorruimte in Atrium op de Zuidas
- 12-11-2024 10:21 Patrick Barské nieuwe directeur-bestuurder Area
- 12-11-2024 10:00 Johan Conijn: 'Financiën corporaties nog stabiel ondanks toename investeringen en minimale inkomstenstijging'
- 12-11-2024 09:59 Wibra ziet kansen op zo'n honderd Blokker-locaties
- 12-11-2024 09:31 Cocon Vastgoed Management verlengt huurovereenkomst met Vemedia
- 12-11-2024 09:22 Dennenborgh Groep verkoopt 4.500 m2 bedrijfscomplex in Amersfoort
- 12-11-2024 09:20 Inflatie in oktober gelijk met september op 3,5 procent
- 12-11-2024 09:10 Frame Offices huurt 1.680 m2 kantoorruimte aan Keizersgracht in Amsterdam
- 12-11-2024 09:04 Chiropractor huurt winkelruimte in Arnhem
- 12-11-2024 06:00 Joosten (a.s.r.): 'Nederlandse woningmarkt heeft tunnelvisie nodig'
- 11-11-2024 21:46 Mona Keijzer: ‘Aanpassen of afschaffen huurwet is mogelijk, maar eerst evalueren’
- 11-11-2024 17:00 Mersen Benelux huurt begane grond van de Overschieseweg 304 in Rotterdam
- 11-11-2024 16:49 Diederik Ligtenberg nieuwe chief operating officer van De Hypotheker
- 11-11-2024 15:39 Amsterdam het aantrekkelijkst om te wonen, maar kwaliteit van leven hoogst in Hengelo
- 11-11-2024 14:06 Burgemeester en oud-minister Liesbeth Spies opvolger Martin van Rijn als Aedes-voorzitter
- 11-11-2024 11:49 Foodex Netherlands huurt bedrijfsruimte in Schiedam
- 11-11-2024 11:12 Jeroen Lokerse wordt nieuwe ceo van Colliers Nederland
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.