De woorden ‘inclusieve stad’ staan in bijna ieder gemeenteakkoord. Maar wat betekent dit precies en nog belangrijker, hoe bereik je dat? Gebieds- en vastgoedontwikkelaar AM schreef daarom prijsvraag ‘AM I Included’ uit als onderdeel van één van de vijf AM-kernthema’s, ‘de inclusieve stad’ om hier samen met de markt een antwoord op te krijgen. Gisteravond werd in Utrecht in het AM Huis de winnaar bekend gemaakt, VJ was erbij en sprak met AM en de winnaars Urbanos over hun visie en hoe ze die in de praktijk gaan brengen.

Toen de prijsvraag in juni dit jaar werd uitgeschreven had Hilde Blank, bouwmeester AM en mede-initiatiefnemer van de prijsvraag, niet gedacht dat er zoveel reacties zouden komen. “Uit binnen- en buitenland hebben mensen gereageerd en in totaal hebben we zo’n 52 reacties ontvangen uit 11 verschillende landen. We waren positief verrast.”

Ronald Huikeshoven, directievoorzitter AM vult aan: “Bij veel tenders die je nu krijgt als ontwikkelaar is inclusiviteit een uitgangspunt. Maar het betekent meer dan alleen een eis voor bijvoorbeeld een percentage sociale woningbouw. Wij willen ontwikkelen voor iedereen en de hele gemeenschap erbij betrekken. Door deze prijsvraag uit te schrijven hebben we nieuwe inzichten gekregen over hoe we dit het beste kunnen aanpakken.”

Drie fasen
De prijsvraag, in samenwerking met Architectuur Lokaal, bestond uit drie fasen: eerst mochten teams hun visie insturen samen met referentieprojecten. 43 van de 52 inzendingen voldeden aan de eisen en hieruit zijn 8 teams geselecteerd die tijdens de tweede fase van de prijsvraag een mondelinge presentatie mochten geven. Uiteindelijk bleven 4 teams die elk hun voorgestelde werkmethodieken samen met projectontwikkelaars en ontwikkelmanagers van AM hebben getest voor een specifieke locatie in zogenaamde ‘ateliers’.

Schuren
Blank vertelt hierover: “Deze laatste fase was noodzakelijk om te bepalen welke ontwerpers het beste passen bij AM en met hun werkwijze de meeste toegevoegde waarde bieden. We zijn nadrukkelijk op zoek gegaan naar de partij die ons het meeste uitdaagt en verrast. Het moest ‘schuren’ met de manier waarop wij naar dit thema kijken, zodat wij ook uit onze comfortzone worden gehaald en samen verder kunnen komen.”

De vier finalisten waren:

• Flavio Martella en Maria Vittoria Tesei (m2ft architects);
• Laurens Boodt (Laurens Boodt Architect);
• Ard Hoksbergen, Ivar van der Zwan, Art Kallen (Workshop Architecten), Emilie Kröner en Bart van Heesch (Lola) en Ivan Nio;
• Camila Pinzon Cortes en Pepijn Verpaalen (Urbanos).

Urbanos als winnaar uit de bus
Uiteindelijk zijn Camila Pinzon Cortes & Pepijn Verpaalen van Urbanos als winnaar uit de bus gekomen. Met hun visie op het samenbrengen van subculturen willen ze de omgeving activeren, vooral in de openbare ruimte, en empathie creëren om zo een nieuwe ontwikkeling mogelijk maken. Blank vertelt: “De concrete aanpak die het team voorstelt, kan in de praktijk goed worden uitgewerkt tot een AM-methode, waarbij het gehele bedrijf wordt betrokken en waarbij inclusiviteit als vast aandachtspunt wordt meegenomen.”

Pepijn Verpalen vertelt: “Ons motto is denken, ontwerpen en doen. Het thema inclusieve stad loopt als een rode draad door veel van onze projecten en daarom sprak deze prijsvraag ons aan. Veel stedenbouwkundige plannen duren lang, maar wij willen hier juist de versnelling in zetten en richten op de dingen die je morgen al kan veranderen.”

Mensen bereiken door de openbare ruimte
Als voorbeeld noemt Verpalen een project in Den Haag waar hij samen met Camila Pinzon Cortes de buurt heeft kunnen overtuigen. “In de wijk Bezuidenhout in Den Haag was er een plek waar de gemeente een plein wilde realiseren, maar slechts 20% van de buurt wilde dat er iets veranderde. Dus we hebben een experiment gedaan door een tijdelijk plein aan te leggen. Na drie maanden uitproberen en de buurt te betrekken, hebben wij 80% kunnen overtuigen en is er uiteindelijk definitief gestemd voor dit nieuwe stukje openbare ruimte.”

Pinzon Cortes vult aan: “Korte termijn acties dragen bij aan de lange termijn. Wij gebruiken de openbare ruimte om mensen te bereiken en door hier actief te zijn kan je vertrouwen wekken en empathie creëren voor een project. We hebben allemaal verschillende soorten petten op en horen allemaal bij verschillende subculturen. Wij willen met onze aanpak iedereen betrekken van ontwikkelaar tot bewoner en gemeente tot grondeigenaar. Zo kan je op een natuurlijke manier weerstanden wegnemen.”

Toepassen in de praktijk
De prijsvraag blijft niet alleen bij een visie, de plannen van Urbanos worden ook toegepast in de praktijk. Zo gaat de winnaar samen met AM op een nader te bepalen locatie werken aan de realisatie van een inclusief gebied. “We hopen dit zo snel mogelijk bekend te kunnen maken, we zijn nu op zoek naar een passend project waarbij we deze visie uit kunnen voeren”, aldus Blank.

En kunnen we volgend jaar weer een prijsvraag verwachten? Huikeshoven zegt tot slot: “We zijn enthousiast geworden door de hoeveelheid reacties we hebben gekregen. Dus we spelen zeker met het idee om zo’n thematische prijsvraag ieder jaar of om de twee jaar uit te schrijven.”

Het juryrapport (11 pagina's) teruglezen? Klik hier.

Beeldmateriaal: v.l.n.r. Pepijn Verpaalen, Ronald Huikeshoven, Camila Pinzon Cortes en Hilde Blank.