De ellende op de woningmarkt en de problemen in de bouwsector duren nu al jaren. Er gaat geen dag voorbij of ook politici zeggen er inmiddels wel iets over en media besteden er aandacht aan. Hoewel de aanleiding natuurlijk triest is, geeft dit Nico Rietdijk, directeur NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers, wel hoop. Het betekent volgens hem dat bij iedereen langzaam maar zeker het besef doordringt dat de bouw de motor van de economie is. En dat het niet lang meer hoeft te duren voordat de overheid de bouw gaat stimuleren. Maar dan moet ook de bouwsector wel veranderen.

Natuurlijk, de recente verkoopcijfers van nieuwbouwwoningen stemmen niet vrolijk. In het eerste kwartaal van 2011 werden nog gemiddeld 2200 nieuwbouwwoningen maandelijks verkocht. Dit jaar halen we over diezelfde periode net aan de helft. Met als absoluut dieptepunt de maand mei met precies 906 verkopen.  Maar desondanks staat hier een blijmoedig columnist. We zijn langzamerhand zo dichtbij het nulpunt, dat verder zakken niet meer mogelijk is. Hoe dichter bij de nul, hoe sneller immers iedereen zal beseffen dat er wat moet gebeuren. Want nog meer werkloze bouwvakkers is geen goed nieuws voor de Nederlandse economie, die toch al zwaar gebukt gaat onder de eurocrisis. De bouw is goed voor zo’n 6% van ons bruto nationaal product. Worden aanpalende terreinen als architecten, installateurs, meubelzaken en dergelijke meegeteld, dan gaat het om zo’n 10%. Als vanzelf zal er steeds meer politieke druk komen voor actieplannen, die moeten zorgen voor een gezondere bouw.

Even tijden tanden op elkaar dus en het komt vanzelf goed? Was het maar zo gemakkelijk. Eerst zal de sector zelf ook moeten veranderen. Hoe komt het anders dat ministers en Kamerleden tot op heden zo weinig empathie hebben voor de bouw, terwijl die toch zulke extreme klappen te verwerken krijgt. De woningbouwers hebben in enkele jaren tijd de afzet van koopwoningen met liefst 80% zien inzakken. Welke andere sector komt in de buurt? Als er bij Nedcar in Limburg 2.300 banen op de tocht staan, vliegt de minister van Economische Zaken ogenblikkelijk naar Japan om zo’n “massa-ontslag” te voorkomen. Als er door de problemen in de bouw 100.000 mensen op straat komen, haalt men hooguit de politieke schouders op. We doen dus als bouwlobby iets verschrikkelijks verkeerd. Er is kennelijk geen enkele gunfactor.

En eerlijk is eerlijk; we zijn er als branche goed in om altijd eerst naar anderen te kijken. Wordt het daarom langzamerhand geen tijd om onszelf nederiger en vooral kwetsbaarder te durven opstellen? En te laten zien hoe we bezig zijn te veranderen en al veranderd zijn? Hoe we denken over innovatie, nieuwe vormen van samenwerking en heel andere vormen van klantencontact? We zijn ook al lang die zakkenvullers niet meer, waar velen ons nog wel steeds voor houden, maar waarom tonen we dat nog zo weinig?  

Deels ligt het gebrek aan empathie ook aan de versnipperdheid van de sector. Ga maar na: het komt natuurlijk niet sterk over, wanneer de organisaties van huiseigenaren en huurders eerst een Woonakkoord 4.0 presenteren en zo proberen over hun eigen schaduw heen te stappen,  dat vervolgens door enkele bouworganisaties met de grond toe direct wordt afgemaakt.

De hoofdvraag is niet langer of de steun voor de bouw er ooit komt. Die komt er. Al was het maar omdat nooit eerder een zware economische crisis beëindigd is zonder een gerichte stimulering van de bouw. Maar de vraag is veel meer of we er als sector ook klaar voor zijn? En vooral: of we ‘m verdienen? Het zou mooi zijn daar met z’n allen in de branche de focus op te gaan leggen en onder leiding van een boegbeeld deze breed gewenste visie direct na de verkiezingen aan de nieuwe regering aan te bieden.  

Nico Rietdijk is directeur NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers