In de Week van de Circulaire Economie wordt traditioneel in alle sectoren de balans opgemaakt. Hoe staan we er nu eigenlijk voor op weg naar een circulaire economie? Jan Kadijk (Manager Kennis en Innovatie bij DGBC) bevindt zich dagelijks in het epicentrum van de duurzaam gebouwde omgeving, waar de circulaire ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen. Hij bespreekt de huidige stand van zaken aan de hand van vijf stellingen.

Als het om circulariteit gaat, moet de markt zelf vooroplopen en niet wachten op regelgeving vanuit de overheid

“De overheid heeft de stip op de horizon goed neergezet. Maar 2050 is nog een heel eind weg. De markt zet gelukkig al veel goede stappen. Het kantelpunt lijkt nu nog ver weg, maar wie nu al beweegt is straks koploper. De overheid moet de lat snel hoger leggen door financiële prikkels in onze economie in te bouwen die maken dat de circulaire businesscase een no-brainer wordt. Bijvoorbeeld via serieuze beprijzing van CO2-footprints en via belastingen.”

Er wordt nog te veel geconcurreerd in de gebouwde omgeving als het gaat om circulaire oplossingen

“Het is een zoektocht, en dan is het goed als er veel initiatieven zijn. Het lijkt daardoor wel een beetje een wild west in circulariteitsland. Je kunt bijvoorbeeld wel claimen dat je een circulair product hebt gemaakt, maar dat kun je zo eigenlijk niet stellen. Circulariteit is een systeemkenmerk, geen producteigenschap. We kunnen die circulaire economie alleen samen maken: circulariteit bestaat alleen in ketens. Misschien moet je zelfs zeggen dat je de circulariteit van een product alleen achteraf kunt vaststellen. Ik herinner me een circulaire school in Rotterdam die geheel demontabel was, maar door gebrek aan kennis of geld uiteindelijk met de sloopkogel richting de afvalberg is geslingerd. Maar, op weg naar de circulaire economie leren we en fouten horen daarbij.”

Meten is weten, is de sleutel tot meer circulariteit in de gebouwde omgeving

“Het helpt enorm als opdrachtgevers op een eenduidige manier circulariteit gaan uitvragen. Nu is de wens om 100 circulaire woningen neer te zetten vaak het begin van een lang gesprek over wat we dan precies bedoelen. Er ligt een natuurlijke rol voor organisaties als DGBC om daarin helderheid te brengen, en wel zo snel mogelijk.”

Duurzaam vastgoed is met het oog op de toekomst een grondstoffengoudmijn

“De toekomstige waarde van bouwmaterialen is nog niet echt ingedaald in onze economie. Er wordt aan gerekend, er wordt geregistreerd in gebouwenpaspoorten, er worden gebouwen geoogst, er worden taxatiemodellen gelanceerd die het proberen te vatten. Maar er consequenties aan verbinden in het hier en nu is nog lastig. Het gaat bij gebouwen vaak over de lange termijn en het is amper te voorspellen wat er allemaal nog gaat veranderen. Alleen bij toekomstige grondstoffenschaarste zal dat gebouw inderdaad een goudmijn zijn. Die schaarste zal ontstaan als grondstoffen echt op raken, maar ook als we met elkaar afspreken dat virgin material voortaan niet meer door de beugel kan of dat we alle externaliteiten van virgin material gaan inprijzen. Daar moet de overheid stappen zetten.”

Een volledig circulaire economie in 2050 is haalbaar, in Nederland is alles voor handen

“In de week van de circulaire economie kunnen we mooi de tussenstand opmaken. In onze contacten met andere Green Building Councils merken we dat Nederland qua circulariteit internationaal wel in de voorhoede zit. Tegelijk zijn we natuurlijk nog enorm ver verwijderd van het einddoel. ‘Volledig circulair in 2050' is een mega ambitie, wat dat betekent is bijna niet voor te stellen. We zouden onze bouwproductie op dit moment bijvoorbeeld niet volledig met vrijkomende bouwmaterialen kunnen realiseren, simpelweg omdat er jaarlijks minder materiaal vrijkomt uit sloop dan dat we nodig hebben voor nieuwbouw. Er zijn zo heel veel puzzels te leggen, maar het is mooi om te merken dat er veel positieve energie is. De bewustwording groeit, de koplopers bewegen, het begin is er."