INTERVIEW Synchroon: Concept moet als een huis staan

Al 75 jaar lang ontwikkelt Synchroon woningen en winkels in stedelijke gebieden. Nu de Nederlandse vastgoedsector opkrabbelt, ziet Synchroon haar pijplijn met interessante projecten toenemen. VJ sprak uitgebreid met de adjunct-directeuren van Synchroon, Tobias Verhoeven (rechterfoto) en Henri van Dam, over de nieuwe kansen en uitdagingen die er liggen. En: waarom Synchroon niet meedoet met vraaggestuurd ontwikkelen.

Wie een mooi voorbeeld zoekt van een modern kantoor die volgens de nieuwste inzichten van ideale werkplekinrichting is gebouwd, die moet eens een kijkje nemen in het Synchroon-kantoor in Zoetermeer. Het kantoor, waar aan de buitenkant niet veel bijzonders valt te zien, heeft binnen een carrousel indeling met een grote open ruimte in het midden met trappen langs de zijkanten die toegang geven tot verspringende vloeren. Grote lange houten vergadertafels zoals in een grand café worden afgewisseld met kleine gesloten ‘cubicles’ voor geconcentreerd werken. Maar bovenal is alles ‘open’ en heerst er een rustige, bijna meditatieve sfeer. Aan de muren hangen levensgrote foto’s van de talloze projecten. Projecten waar ze bij Synchroon trots op zijn.

Synchroon zit nog maar kort in Zoetermeer. “Vorig jaar zomer zijn we in dit kantoor getrokken”, zegt Tobias Verhoeven. Deze nieuwe werkplek was door Synchroon oorspronkelijk ontwikkeld voor concerngenoot Era Contour met wie het deel uitmaakt van bouwconglomeraat TBI Holdings. Doordat Synchroon in de toenmalige huisvesting in Utrecht op een gegeven moment te ruim in haar jasje zat, is de ontwikkelaar bij Era Contour ingetrokken.

De 75^e verjaardag van Synchroon ‘vieren we het hele jaar door’, zegt Tobias Verhoeven met een glimlach. Het kan niet beter worden getimed want de ontwikkelaar is volop met nieuwe projecten bezig en neemt daarvoor geregeld nieuwe mensen aan. Nu werken er een kleine veertig man in Zoetermeer. Dat was wel eens anders geweest. “De afgelopen vijf jaar hebben we vooral op de winkel gepast. ”, zegt Henri van Dam. “Nu merken we dat de woningmarkt in Nederland zich voorzichtig aan het herstellen is. Een graadmeter hiervoor is dat we meer woningverkopen realiseren. Daarnaast zien we onze pijplijn volstromen met nieuwe woning- en winkelprojecten. Dit zorgt voor veel positieve energie in ons bedrijf.”

Lef en liefde

Verhoeven blikt even terug. "Het is bijzonder dat we eigenlijk al driekwart eeuw nagenoeg hetzelfde doen. Johan Matser, één van onze rechtsvoorgangers, is immers in 1939 met zijn bedrijf gestart. Eerst als makelaar en in de jaren vijftig ging hij voor eigen rekening en risico gronden kopen en liet deze bebouwen, meestal met woningen. De financiering regelde hij zelf, terwijl de bouw werd uitbesteed aan bevriende aannemers. Met deze activiteiten wordt Johan Matser gezien als één van de grondleggers van de Nederlandse projectontwikkeling. De doelstelling van de in 1977 overleden Johan Matser om een hoge kwaliteit van stedelijk wonen, werken en recreëren te realiseren, is ook nog heden ten dage de doelstelling van het bedrijf, maar dan in iets aangescherpte vorm. Synchroon wil namelijk, zoals hun kernwaarden ook aangeven, met lef en liefde voor het vak mooie projecten maken in de stad. Projecten, leefmilieus waar mensen op een fijne manier wonen, werken en winkelen.

Ook was het Johan Matser die naar Amerikaans voorbeeld winkelcentra in Nederland ging ontwikkelen. Presikhaaf in Arnhem is één van de bekendste voorbeelden die Johan Matser ontwikkelde. Het werd gezien als modernste winkelcentrum van Europa. Later volgde ook Hilvertshof, het eerste overdekte winkelcentrum van Europa.

Meer dan alleen het gebouw

Verhoeven en Van Dam hameren erop hoe belangrijk zij het vinden om als bedrijf vanuit de potentie van een locatie en de wensen van de klant een eigen visie te vormen op de opgave. En om deze visie vervolgens te vertalen in een aantrekkelijk concept. “Een concept waarmee we onze klanten willen verleiden”, zegt Verhoeven.

Verhoeven: "Aan de trend van vraaggestuurd ontwikkelen doen wij niet mee. Klanten een leeg vel onder hun neus duwen en vragen wat ze precies willen, dat is niet hoe wij het doen". Van Dam: "Het gaat om meer dan alleen het gebouw zelf. Ook de openbare inrichting speelt een grote rol. Die moet goed vorm gegeven worden." Ook: "Daarnaast vinden wij dat we moeten blijven innoveren als ontwikkelaar, alleen op deze manier kunnen we nieuwe concepten bedenken, waarmee we onze klanten kunnen verleiden. Dit lukt niet als je niet vanuit een eigen visie dit vak uitoefent”, zegt Verhoeven.

Het doet beide heren pijn om te zien dat de crisis die Nederland vijf lange jaren in zijn greep heeft gehouden en dat dit tot veel schrale woningprojecten heeft geleid. Dit heeft niet alleen betrekking op de directe leefomgeving. Smalle stoepen en lantaarnpalen vlak voor de voordeur bijvoorbeeld".

Lastig om kwaliteit duidelijk te maken

Hoe het volgens de heren wel moet, laten ze zien op een flipover waar het project Waterfront (foto boven) in Harderwijk op afgebeeld staat. Een heel groot gebied (40 hectare) aan de Harderwijkse kustlijn waar Synchroon een kleine 800 koopwoningen in allerlei varianten ontwikkelt met 23.000 m2 leisure waaronder een theater. Van Dam bijna liefkozend: "Kijk daar eens naar. Daar is ingezet op een mooi leefmilieu. Niet alleen moet het huis goed zijn, ook het hele gebied daaromheen. De mensen worden daar echt gelukkiger van." Verhoeven: "Met dit project laten we zien dat er meer recreatie in Harderwijk mogelijk is dan het Dolfinarium". Beiden erkennen dat het vaak lastig is om een bepaalde kwaliteit in het project te leggen die op papier niet goed genoeg naar voren komt. "Door het inschakelen van gespecialiseerde bureaus kunnen we dat wel zo goed mogelijk visualiseren voor onze klanten."

De tientallen woning/winkelprojecten die Synchroon momenteel onder handen heeft, zijn grofweg in vier categorieën onder te verdelen: projecten aan de randen van de steden (zoals Waterfront), stedelijke herontwikkeling (zoals de Houthavens in Amsterdam), winkelcentra (zoals Van Hogendorpkwartier in Vlaardingen) en het herbestemmen van monumentaal vastgoed zoals Parc Glorieux in Vught.

Voor die laatste categorie is kort geleden een aparte onderneming opgericht, Ozive, waar de kennis en kunde van drie TBI-bedrijven (Synchroon, huisvestingsadviseur HEVO en restauratieaannemer Nico de Bont) zijn gebundeld om herbestemmingsvraagstukken met succes aan te pakken. Verhoeven: "Er is genoeg te doen op dat gebied. Er staan in Nederland zo'n 10.000 monumenten leeg. Elke dag komt een boerderij leeg te staan, elke week een kerk en elke maand een klooster dat op de markt komt. Lang niet alles is geschikt maar we zien bij Parc Glorieux, het zo juist door Ozive herbestemde klooster, dat mensen graag in mooi verbouwde monumenten willen wonen."

Kritisch over winkelgebieden

Wat betreft de winkelontwikkeling, is daar nog geld mee te verdienen, nu in Nederland veel leeg staat? "Wij zijn zeer kritisch over het welslagen van nieuwe winkelgebieden en concentreren ons met name op het (her)ontwikkelen van wijkwinkelcentra. Deze voorzien in een behoefte en hebben ook een maatschappelijke betekenis” , aldus Van Dam. Hij noemt twee geslaagde voorbeelden waarbij de leegstand is teruggedrongen en de reuring sterk is toegenomen na een grootscheepse herontwikkeling. Zoals het Van Hogendorpkwartier te Vlaardingen waar een nieuw winkelcentrum verrees van 6500 m2 en het centrumplan Schaesberg (6250 m2) met appartementen erboven.

"Dat laatste project kampte met veel leegstand. We hebben twee oude winkelcentra van de corporaties overgenomen en de huurders uitgekocht. Na de herontwikkeling konden oude huurders terugkomen en vonden we nieuwe huurders waaronder een supermarkt als trekker en een aantal verszaken. Het loopt fantastisch! Echt een project waar we trots op zijn. We hebben er net niet de NRW-prijs voor gewonnen. In ieder geval betekent dit multifunctionele project een enorme kwaliteitsimpuls voor het dorpshart van Schaesberg."

Verhoeven vat het nog eens samen: "We streven bij Synchroon naar een positieve 'vibe' door met een geheel eigen visie en eigen concepten mooie projecten te maken, projecten waarin de mensen een beetje gelukkiger worden."

Rogier Hentenaar

Alle projecten van Synchroon zijn HIER uitgebreid te bekijken.