Het eerste Vastgoed en Energie Congres dat gistermiddag in de Cruiseterminal Rotterdam werd gehouden, was een daverend succes met enthousiaste bezoekers en bevlogen sprekers. Gisteren waren al op Twitter bij #VenECongres de highlights van de verschillende presentaties te lezen. Nu op de site het verslag van een indrukwekkende bijeenkomst. UPDATE: Nu met extra uitgebreid verslag van de paneldiscussie. 

Een hoogtepunt vormde de award-uitreiking door de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO). Zowel Corio als CBRE Global Investors Dutch Retail Fund viel in de prijzen als meest duurzame vastgoedfondsen in hun categorie. Diverse sprekers hielden interessante presentaties. De middag werd afgetrapt door Marcel van Miert en Paul de Ruiter, beiden betrokken bij de Transitieformule. Het doel van de organisatie is om vastgoed weer aantrekkelijk en vitaal te maken: “Daar geloven we heilig in”, stelt Van Miert. “Mensen willen intelligente gebouwen. Gebouwen die even intelligent zijn als zijzelf.”

Volgens de mannen van Transitieformule is verandering onomkeerbaar. In China wordt €50 miljard geïnvesteerd in zonne-energie omdat de Volksrepubliek niet afhankelijk wil zijn van kleine oliestaatjes met allerlei politieke risico’s. Ook in Duitsland loopt men voorop. Ze willen daar collectief meer betalen voor duurzame energieontwikkeling. Zo wil autofabrikant Mercedes binnen een paar jaar helemaal energieneutraal opereren en eist dat ook van zijn toeleveranciers. Zo gaat de bal vanzelf rollen aldus de sprekers. In België wordt hard gewerkt aan de bouw van een energieneutrale haven, daarmee is Antwerpen Rotterdam een slag voor.

Energie wordt gratis

Marcel Van Miert verwacht dat over 30 jaar energie gratis is. “Technisch is dat ook mogelijk. Financieringsoplossingen zijn er ook door het inzetten van Energie Service Companies ( ESCo’s). Duurzaamheid loont echt. Zo gaan kantoren weer richting een huurprijs van €120 netto per vierkante meter. De rendementen voor beleggers gaan omhoog. Ik voorspel dat de rendementen van gasgestookte panden gierend omlaag zal gaan.”

Architect Paul de Ruiter voorspelde 20 jaar geleden aan dat gebouwen energie zouden kunnen opwekken. “Energielasten dreigen hoger te worden dan huurlasten”, zegt de Ruiter. “In intelligente gebouwen zijn mensen ook productiever. Het is niet eenvoudig, zelfs heel ingewikkeld. Je redt het niet met het opplakken van een paar zonnecellen. Het gaat om een goed ontwerp.” Voor architecten is het interessant. “Je moet het ontwerp en dus het gebouw voorbereiden op toekomstige technologieën.”

Het eigen architectenkantoor van De Ruiter in De Schinkel Amsterdam is de trots van De Ruiter. “We hebben het low key kunnen opknappen. De banken wilden niet alles financieren. Zij rekenen initiatieven vaak dood. Nu hebben we een duurzaam pand gerealiseerd waarvan de mensen die in het willen huren rijen dik voor de deur staan. Het gaat ook niet om het omlaag brengen van de energierekening maar de mensen die er werken moeten ook energie krijgen van het gebouw. “

Energiesprong ondersteunt en selecteert projecten

"Koplopers delen kennis en ervaring in ons programma in voorbeeldprojecten”, vertelt Eelco Ouwerkerk van Energiesprong/Platform31. “Bij renovatie kan de sjaal eindelijk af. Lekker klimaat is belangrijker dan een lagere energierekening. Verduurzaming is niet altijd zweten en zwoegen maar ook inspireren en genieten”, aldus Ouwerkerk die vervolgens een zeer vermakelijk spelletje slopen of renoveren met de deelnemers van het congres deed.

De beurt was vervolgens aan Francesco Franchimon van BAM Techniek Energy Systems. Hij hield een technisch maar helder verhaal over het nut van ESCo’s. “De energieprijzen voor kantoren is enorm toegenomen. De kosten per vierkante meter voor kleinere ondernemers lopen op tot 80 euro per vierkante meter. Er is politieke druk om gebouwen energiezuinig te maken. Bij energiereductie moet je beginnen met het laaghangende fruit.

Snel terugverdienen

Vervolgens hield Jeroom Remmers van VBDO een verslag van zijn onderzoek. “We onderzoeken circa 70 jaar- duurzaamheids- en MVO verslagen. We hebben een enquête opgesteld en naar 40 beursgenoteerde bedrijven gestuurd. Daarvan hebben er 19 gereageerd. 30% wil in 2013 een activiteitenbesluit over hun duurzame doelen publiceren. Veel bedrijven willen maatregelen nemen maar deze wel snel terugverdienen en het liefst binnen vijf jaar.”

Vervolgens nodigde Jord Neuteboom, directeur/eigenaar Viatore, een aantal in de zaal aanwezige deskundigen uit op het podium waaronder Mariëlle Wieman van de NeVaP, Cees Jonker van Vastgoed Belang en Henk Waaldijk van AgentschapNL. Enkele reacties van hen:

NeVaP: “Hoofdkantoren van beursgenoteerde bedrijven hebben zelden duurzame kantoor. Wirwar aan regelgeving. Dat creëert passiviteit.”

Vastgoed Belang: “Termen als energielabel en activiteitenbesluit leeft bij achterban niet zo. We staan aan het begin.”

Agentschap NL: “Bedrijfsleven doet zichzelf tekort. We moeten activiteitenbesluit meer bekendheid geven. Een kwart weet er niets van.”

Remmers van VBDO hierop: “Zij laten 500 miljoen liggen die ze kunnen besparen.”

Vastgoed Belang: “In multitenant gebouwen heb je te maken met meerdere huurders. Als huurder niet mee wil werken krijgt eigenaar bestuurlijke boete. In 2020 heeft tachtig procent van onze leden een energielabel C of beter. “

NeVaP: “Er is versnippering bij overheid zelf. Er moet een duurzaamheidloket komen.”

AgentschapNL: “De overheid vindt dat ze jarenlang de kar heeft getrokken nu is de markt aan de beurt met initiatieven. Kom met voorstellen naar de overheid. We trekken ons niet terug maar een andere rol.” Wat kan de markt doen? Huurder en eigenaar kunnen kosten en baten delen. Zoals Energiekaart en green leases.

NeVaP: “Wij pleiten voor duidelijke nationale en Europese wet- en regelgeving voor de markt. Bij duurzaamheid is niemand gebaat bij versplintering. Al het vastgoed moet label krijgen zodat men weet welke verbeteringen kunnen worden gedaan.”

Agentschap NL: “We moeten als overheid samenwerken met markt. We moeten meer werk maken van duurzaamheid. Schouders eronder. Over paar jaar andere toon in debat.”

UPDATE: Klik HIER voor de volledige weergave van de paneldiscussie.

Giuseppe van der Helm van VBDO: “VBDO heeft als missie het verduurzamen van de kapitaalmarkt. Wij spreken beursgenoteerde bedrijven aan op duurzaamheids- en mvo beleid op aandeelhoudersvergaderingen. Men moet simpel maar transparant zijn over criteria, beleid, implementeren, rapporteren en in discussie gaan met je stakeholders.”

Vragenlijst mogelijk te lang

Van der Helm: “De vastgoedsector is in beperkte mate transparant. Beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde institutionele vastgoedfondsen rapporteren over het geheel bezien beperkt over hun duurzaamheidbeleid en handelen. De vastgoedfondsen die wel hierover rapporteren, doen dit vooral over energie(besparingen). De VBDO benaderde 16 particuliere vastgoedfondsen, maar geen van deze fondsen werkten mee aan het onderzoek. Dat kan komen doordat de vragenlijst lang en ingewikkeld is. Ook de lage druk van aandeelhouders en te weinig personeel kan een rol hebben gespeeld.” Het VBDO onderzoek wordt in 2013 opnieuw uitgevoerd. Elders op de site hebben we meer over dit onderzoek en de award-uitreiking, klik HIER.

Barbara Sanders en Rogier Hentenaar