Bouwleges blijven fors. Ook na de nieuwe Omgevingswet!
Voor het behandelen van een vergunningsaanvraag mag een gemeente leges in rekening brengen. Een publiek geheim is dat bij grote bouwprojecten deze aanslagen vaak niet meer in verhouding staan met de door de gemeente gemaakte kosten. Als gevolg van de nieuwe Omgevingswet zal een deel van de behandeling van de vergunningsaanvraag bij marktpartijen komen te liggen. Of de gemeenten hiermee ook de bouwleges gaan verlagen is maar zeer de vraag. De recente jurisprudentie doet het ergste vermoeden.
--- Bezoektip: Congres op 21 maart over de Nieuwe Omgevingswet ----
Omgevingswet
Medio 2019 wordt de nieuwe Omgevingswet ingevoerd. De Omgevingswet vervangt 26 bestaande wetten op het gebied van Ruimtelijke Ordening, die nu regelen onder welke voorwaarden de fysieke omgeving waarin we leven veranderd mag worden. Maar het is niet alleen een kwestie van opschonen, er vinden ook fundamentele wijzigingen plaats.
Terwijl de benadering nu is dat een verandering alleen mag als aan allerlei voorwaarden is voldaan (nee, tenzij), wordt overgestapt naar een aanpak waarbij veranderingen wel mogen, als de voorbereidingen maar zorgvuldig hebben plaatsgevonden (ja, mits). De huidige bestemmingsplannen, waarbij per vierkante meter grond wordt beschreven wat wel en vooral niet mag, gaan verdwijnen. De verschillende bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen zullen opgaan in één omgevingsplan. De nadruk komt te liggen op het in hoofdlijnen toedelen van functies die passen binnen de visie van de leefomgeving als geheel.
Door de nieuwe regels komt er meer verantwoordelijkheid te liggen bij projectontwikkelaars en andere belanghebbenden. Zo wordt een deel van de beoordeling van de vergunningaanvraag, de toets aan het bouwbesluit en het bouwtoezicht, primair aan marktpartijen overgelaten. Voor de aanvrager van de vergunning brengt dit extra kosten met zich mee. Of de leges navenant dalen is nog maar zeer de vraag. Gemeenten gebruiken de leges omgevingsvergunning (bouwleges) al jaren als melkkoe. Een onderwerp waarover tot op de dag van vandaag veelvuldig wordt geprocedeerd en niet zonder succes.
Bouwleges
Om te voorkomen dat gemeenten het heffen van leges als verkapte belasting gebruiken, heeft de nationale wetgever de gemeenten strikte wettelijke regels voorgeschreven. De afgelopen maanden is er weer veel jurisprudentie verschenen, waaruit blijkt dat gemeenten de grenzen telkens weer opzoeken en zelfs regelmatig overschrijden. Een korte opsomming van de belangrijkste uitspraken:
Voor het in behandeling nemen van een vergunningsaanvraag, hebben gemeenten de bevoegdheid gekregen om ‘een klein bedrag’ aan leges te heffen. Een aanslag van meer dan 5% van de bouwsom vond rechtbank Rotterdam onlangs te gortig. Hier was geen sprake meer van een klein bedrag.
Daarnaast mogen de leges maximaal kostendekkend zijn. Er mag geen winst worden begroot. Zeker bij grote bouwprojecten, waarbij soms aanslagen worden opgelegd van enkele tonnen, blijkt de samenhang vaak ver te zoeken met de voor de gemeente gemoeide kosten. Onlangs oordeelde de Hoge Raad dat de begroting van de gemeente Heerlen niet door de beugel kon en werd de betreffende aanslag van ruim twee ton vernietigd. Een nieuwe aanslag vaststellen voor een lager bedrag kan dan niet meer.
Ook met het bepalen van de tarieven gaan gemeenten nog wel eens de mist in. De gemeente Rotterdam had tarieven vastgesteld die enorm schommelden tussen de 1,5% en 9% van de bouwsom. Als gevolg van het verbod op een onredelijke en willekeurige tariefstelling werden de opgelegde aanslagen door de rechter vernietigd.
Een nog groter probleem hebben de gemeenten, die bij het bepalen van de hoogte van de bouwsom verwijzen naar NENnormbladen. Over deze grove berekeningswijze, die geen rekening houdt met individuele of regionale omstandigheden, werd al langer geklaagd door belanghebbenden. Nu blijkt dat gemeenten de NEN-normbladen vaak ook niet op juiste wijze publiceren. Aanvankelijk was er sprake dat in de nieuwe Omgevingswet een dwingend voorschrift zou komen om de NEN-normen te gebruiken bij het bepalen van de bouwsom. Inmiddels is dit uit het wetsontwerp geschrapt.
Conclusie
Een groot deel van de gemeentelijke vrijheid bij het vaststellen van de legesverordeningen en tarieven blijft na de nieuwe Omgevingswet gehandhaafd. Veel voorstellen om de hoogte van de bouwleges te beperken of standaardiseren zijn inmiddels geschrapt. Uit de lange lijst van uitspraken blijkt dat gemeenten de grenzen van het toelaatbare nog altijd opzoeken en regelmatig overschrijden. De verwerking van de nieuwe Omgevingswet naar het aanpassen van de tarieven bouwleges, doet dan ook het ergste vrezen. Een extra aansporing om de hoogte van de bouwleges kritisch blijven te beoordelen, nu en in de nabije toekomst.
Sjoerd Hubregtse Msc, sjoerd.hubregtse@bdo.nl
BDO Belastingadviseurs, Amstelveen
BDO branchegroep Bouw & Vastgoed
www.bdo.nl/vastgoed
Wilt u meer weten over de gevolgen van de Omgevingswet voor uw onderneming? Bezoek dan ons evenement hierover op 21 maart aanstaande. Lees HIER over de onderwerpen en de sprekers en hoe u zich voor kunt opgeven.
Laatste nieuws
- 11-06-2024 19:33 AT Capital en 3W real estate sluiten huurovereenkomst met Hema in voormalige V&D Haarlem
- 11-06-2024 15:21 Aarding Thermal Acoustics huurt ruim 1.500 m2 kantoorruimte in Nunspeet
- 11-06-2024 15:02 Geen enkel gebouw 100 procent compliant aan EU-Taxonomy
- 11-06-2024 15:00 Bouwinvest Residential Fund koopt 41 eengezinswoningen van Dura Vermeer
- 11-06-2024 14:32 Cornelissen Transport tekent voor ontwikkeling en realisatie van 30.000 m2 logistiek centrum
- 11-06-2024 14:14 Bun krijgt supermarkt geleverd van Greentree, Greystar koopt woningen
- 11-06-2024 12:59 Opstapeling landelijk en gemeentelijk middenhuurbeleid brengt grote onduidelijkheid
- 11-06-2024 12:46 DG BZK Chris Kuijpers: 'Het fundament is gelegd, nu is het een kwestie van continueren'
- 11-06-2024 12:30 HDO Groep vindt duurzaam bouwen niet zo ingewikkeld
- 11-06-2024 12:29 'Ondanks gemeentebeleid is Amsterdam aantrekkelijkste stad voor hotelinvesteringen'
- 11-06-2024 12:29 Marja Appelman (BZK): ‘Nieuwe minister moet saai en voorspelbaar zijn’
- 11-06-2024 12:26 Lonneke Zuijdwijk toegetreden tot landelijke directie Heijmans Vastgoed
- 11-06-2024 12:20 Sander ter Beek treedt toe tot directieteam AM
- 11-06-2024 12:05 Dierenwinkel Maxi Zoo opent tweede winkel in Nederland
- 11-06-2024 10:49 Naar een klimaatneutrale industrie met de Verordening voor een nettonulindustrie: Europa leider in Cleantech?
- 11-06-2024 10:46 Colliers: 60.000 woningen mogelijk op locaties snelwegkantoren
- 11-06-2024 10:35 Inflatie ook in mei 2,7 procent, deels door prijsontwikkeling bungalowparken
- 11-06-2024 10:35 Handtekening gezet voor 1.325 woningen in Amsterdams Schinkelkwartier
- 11-06-2024 10:30 Mr Marvis opent winkel in Breda
- 11-06-2024 10:20 Dunavast ontwikkelt zorgcomplex voor IrisZorg in Nijmegen
- 11-06-2024 10:16 Twee nieuwe huurders voor C-Avenue in Den Haag
- 11-06-2024 10:10 Loyal Interim huurt 487 m2 bij Campus Hambaken in Den Bosch
- 10-06-2024 17:10 'Over eerlijke verdeling van kosten moet open gesprek worden gevoerd met wederzijds begrip'
- 10-06-2024 16:24 Wat is de ROI op huurderstevredenheid?
- 10-06-2024 13:21 Amvest verkoopt 413 woningen aan Grouwels
- 10-06-2024 13:09 Topvacature: Woonstad Rotterdam zoekt projectleider planmatig onderhoud
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.