Den Haag probeert het al jaren en ook Rutte II zet er volop op in: minder regels en eenvoudiger beleid. In 2017 moet vermindering van de regeldruk het bedrijfsleven 2,5 miljard besparen; de bouw is een van de sectoren die het eerst aan bod komt. Maar hoe makkelijk is het om te hakken in het woud aan regels en beleid? Niet heel gemakkelijk, zo blijkt uit een quickscan van Building Business. Beleid dat vaak met goede bedoelingen wordt ingevoerd pakt soms anders uit of heeft ineens zelfs perverse trekjes. Met regelgeving idem dito: het soms onhandig in elkaar. Vier vreemde kwesties.

Zonne-energie: ongelijke prijzen

Het is veel bezitters van zonnepanelen een doorn in het oog: wie stroom teruglevert aan het net, krijgt daar minder 'terugleververgoeding' voor dan de prijs die energiebedrijven zelf voor hun stroom berekenen. Het systeem zit getrapt in elkaar. In de eerste instantie wordt de verbruikte hoeveelheid stroom gesaldeerd met de hoeveelheid die teruggeleverd wordt aan het net. Dit gebeurt tot een jaarlijkse hoeveelheid van 5.000 kilowattuur. Wie meer levert dan verbruikt, moet van zijn energieleverancier een 'redelijke vergoeding' krijgen. In de praktijk blijkt die vergoeding variëren in hoogte; Eneco betaalt bijvoorbeeld 9 cent per kWH, Nuon geeft een kleine 6 cent. Deze bedragen verhouden maar mager tot de 22 cent per kWH die de bedrijven zelf voor energielevering in rekening brengen. Het grote verschil zit hem in de energiebelasting. De overheid verdient goed aan energieverbruik, maar omgekeerd komt dat geld dus niet terug als een huishouden meer energie levert dan het zelf opsoupeert.

Hypotheekrenteaftrek en kosten kinderopvang

Wie gebruikmaakt van kinderopvang, moet bij de Belastingdienst het inkomen opgeven. De Belastingdienst berekent de hoogte van de kinderopvangtoeslag over het toetsingsinkomen (ook wel verzamelinkomen of belastbaar inkomen genoemd) van de partners in het huishouden gezamenlijk. Er wordt dus niet gerekend met het bruto inkomen. Het bruto inkomen kan nog met een aantal aftrekposten worden verminderd, zoals de hypotheekrenteaftrek, uitgaven voor inkomensvoorziening (bijvoorbeeld een AOV) en studiekosten. Allemaal uitgaven die vooral de hogere inkomens in een koopwoning wel kunnen opbrengen. Bij huurders die gebruikmaken van kinderopvang bestaat niet de mogelijkheid om hun woonuitgaven in mindering te brengen op hun toetsinkomen. Het zal er mede aan bijdragen dat het aantal huurders dat in financiële problemen komt, de laatste tijd fors is gestegen (cijfer OTB van dit voorjaar: 850.000 huishoudens gaan kopje onder). Overigens heeft het Rijk inmiddels wel de kinderopvangtoeslag aangepast: rijke ouders met een inkomen boen de 118.000 euro hebben geen recht meer op toeslag voor het eerste kind.

Aantoonbare omzet- en ervaringseis

Deze komt uit Brussel en Den Haag: de eisen die aan aanbestedingen gesteld worden. Vooral architecten ageren hier al jaren tegen, onder meer via het BNA Meldpunt Architectenselecties (inmiddels opgegaan in het Steunpunt Ontwerpwedstrijden van Architectuur Lokaal). Architecten moet in het kader van een aanbesteding – nationaal dan wel Europees – aantoonbaar ervaring hebben met een bepaald bouwwerk en een forse omzet kunnen aantonen. Voor veel bureaus liggen die eisen te hoog, zeker voor de kleinere bureaus – en dat zijn er door de crisis steeds meer. Een bekend voorbeeld is het Stadskantoor in Rotterdam, waar in 2009 2,4 miljoen euro aan bureauomzet werd gevraagd. Wie dus de werkgelegenheid onder architecten wil bevorderen, mag de toegang tot potentiële projecten wel wat meer verhogen. De nieuwe Aanbestedingswet die per 1 april is ingegaan belooft beterschap. Zo mogen opdrachtgevers projecten iet meer clusteren, hoeven ondernemers geen accountantsverklaring te overleggen (behalve de winnende) en moeten de eisen die bij een aanbesteding aan een ondernemer worden gestel in verhouding staan tot de opdracht (propertionaliteitsbeginsel)

Subsidies voor fossiele energie

In de categorie pervers: het Rijk zet in op duurzame energie (Rutte II verhoogde het 2020-percentage van 14 naar 16 procent), maar doet tegelijkertijd weinig om milieuvervuilende kolencentrales tegen te houden. De milieubeweging ageert al tijden tegen de bouw van de voorgenomen nieuwe kolencentrales in de Eemshaven en op de Maasvlakte. De bouw van deze centrales gaat met stevige overheidssubsiedie gepaard, zonder welke een rendabele exploitatie niet mogelijk zou zijn. E.On en Gaz de France zouden op de Maasvlakte een half miljard subsidie opstrijken .Monidaal gezien heeft de bouw van kolencentrales overigens nog nauwelijks een deuk opgelopen; uit cijfers van het World Resources Institute (WRI) eind 2012 blijkt dat er nog twaalfhonderd centrales in aanbouw worden genomen. China en India zijn goed voor 76 procent van alle projecten. Maar ook in de VS verrijzen zesendertig nieuwe centrales, ondank tegenwerking van mensen als New York- burgemeester Bloomberg. Hij steunt met eigen geld de beyond coal- campagne van actieclub Siera.

Door: Kees de Graaff