"Nog steeds wordt niet de juiste discussie gevoerd in de ambitie om in 2050 CO2 neutraal te zijn", aldus Marco Bijkerk van Remeha tijdens zijn presentatie op de Nationale Renovatie en Transformatiedag die NRP en Vastgoedjournaal eind juni in de Caballero Fabriek in Den Haag organiseerden. Volgens Bijkerk zetten we niet het werkelijke probleem centraal. "Om de doelstelling van Parijs te behalen zullen we CO2 reductie centraal moeten stellen in plaats van energiereductie."

Het realiseren van circulaire CO2 kan volgens Bijkerk wel, maar niet als we doorgaan op de ingezette koers van de overheid om alles ‘all electric’ te maken. "Elektriciteit is op zich misschien schoon, maar de opwekking ervan zeker niet. Want voor de opwekking van elektriciteit worden fossiele bronnen, waaronder steenkolen, gebruikt. Gaan we naar ‘all-electric’, dan zal het aandeel gas in de huizen zelf afnemen maar zal het gebruik van gas en steenkolen voor elektriciteitsopwekking toenemen. We gaan er daardoor alleen maar op achteruit en gaan de CO2 doelstelling van 2050 niet redden." 

Het doel moet volgens Marco Remeha dus niet ‘all electric’ of stoppen met gas zijn, maar schone energie zonder CO2-uitstoot tegen de laagste maatschappelijke kosten. "Daar hebben alle technologieën voor nodig. Als we nu een elektrische lock-in creëren dan krijgen we daar later spijt van."

Teveel focus op energietransport
"Waar de rest van de wereld vooral bezig is ‘met hoe komen we van fossiele brandstof zoals steenkolen af?’, focust Nederland zich vooral op één energiedrager en technologie, de warmtepomp. Er is geen ander land dan Nederland waar ‘all electric’ centraal staat en waar ze van de gas-infrastructuur af willen. De noodzakelijke verzwaring van het elektriciteitsnetwerk is ontzettend duur, terwijl het weghalen van de gas- infrastructuur niets oplost in de CO2 discussie."

Volgens Bijkerk moet de discussie vooral gaan over: hoe wekken we energie duurzaam op en hoe slaan we energie op? "Hoewel het misschien lijkt alsof er op dat vlak ontzettend veel gebeurt, is dit in de praktijk slechts marginaal; slecht 4% van de elektriciteit in gebouwen wordt momenteel duurzaam opgewekt."

"We moeten naar een systeem dat de pieken op het elektriciteitsnetwerk wegneemt en de CO2-uitstoot nagenoeg naar nul brengt. Wanneer we het gas duurzaam produceren kan het gasnetwerk als opslagsysteem dienen voor duurzaam opgewekte energie in plaats van de huidige functie van transport van fossiel aardgas. Het voordeel hiervan is dat deze infrastructuur er al ligt en dat de elektrische infrastructuur niet aangepast hoeft te worden aangepast."

Aardgasvrij betekent niet een lagere CO2 uitstoot
Ook sprak Bijkerk over de situatie in Groningen. "Ook de hele discussie rondom Groningen brengt ons niets dichterbij het oplossen van het CO2 probleem. Hier speelt volgens mij een heel andere vraag, namelijk om Groningen uit de problemen te halen. Een huis aardgasvrij maken betekent namelijk niet dat de CO2 lager wordt. Of daadwerkelijk die CO2-reductie wordt gerealiseerd, hangt af van de bron waar de energie vandaan komt. Of dat in de vorm van elektriciteit of een gas is maakt niets uit." 

Hoopvol
Toch is Marco Bijkerk ook hoopvol over het onder de aandacht brengen van het juiste probleem. "Waren we twee jaar geleden de enige partij die zich over CO2 reductie uitliet, nu zijn er meer gelijke geluiden. Veel partijen durfden zich niet uit te spreken; er zijn natuurlijk ook veel belangen bij deze energietransitie. In Europa komt er gelukkig ook steeds meer focus op CO2 en daarnaast zijn er ook steeds meer studies. Zoals bijvoorbeeld een recent onderzoek van de Universiteit van Groningen waaruit blijkt dat als we van het gas af gaan, de vraag naar gas alleen maar groter wordt door de toenemende elektriciteitsvraag." 

Sluit geen innovaties uit
Bijkerk gelooft ook echt in de technische mogelijkheden die er zijn om CO2 te elimineren. "In plaats van op een techniek zoals ‘all electric’ te focussen, doet de overheid er goed aan om de technische kant aan de energetische technici over te laten. Anders worden innovaties uitgesloten. Een van die mooie technieken is er al, namelijk de brandstofcel. De brandstofcel levert met een hoge efficiëntie tegelijk warmte en elektriciteit. Maar om deze toe te passen, heb je wel de gasinfrastructuur nodig. Terwijl deze nu afgebroken zal worden vanwege de ‘van gas los’ ontwikkeling. Naar de ‘van gas los’ beweging gaat ontzettend veel (overheids)geld toe, terwijl het niets aan de CO2 reductie toevoegt." 

Is de politieke wil er?
"Naast de technische kant kent het CO2 vraagstuk ook een sociale kant. De vraag is niet of we het technisch kunnen want die mogelijkheden zijn er, maar vooral: willen we het? Dat is met name een politiek verhaal. Is de politieke wil er?", zegt Marco Bijkerk tot slot. 

Een verslag van de hele dag teruglezen? Klik hier: De mogelijkheden voor circulair bouwen zijn onuitputtelijk.'