Zo’n twintig jaar geleden was in de Wet op de Inkomstenbelasting één artikel opgenomen dat op twee bladzijden de fiscale regeling over de eigen woning bevatte. Dat is ongeveer evenveel als in de wettekst 2017 nodig is om te omschrijven wat een 'eigen woning' precies is. De 'eigenwoningregeling' heeft nu een hele eigen 'afdeling' en die neemt maar liefst 11 pagina’s in beslag. Het is een regeling die bijzonder complex is en haast iedere belastingplichtige raakt. Dat toont ook de onderstaande fiscaalrechtelijke uitspraak aan.

In een casus waarin Rechtbank Noord-Holland onlangs uitspraak heeft gedaan, stond de combinatie van twee 'nieuwigheden' centraal: de afbouw van het tarief waartegen de hypotheekrente mag worden afgetrokken en de zogenaamde 'Hillen-aftrek'.

Hillen-aftrek en afbouw tarief
De Hillen-aftrek is er sinds 2005 en bepaalt dat als de betaalde hypotheekrente lager is dan het eigenwoningforfait, een extra aftrek mag worden geclaimd ter grootte van het verschil. Hierdoor bedraagt het inkomen uit eigen woning nihil. De afbouw van het tarief waartegen de hypotheekrente mag worden afgetrokken bedraagt met ingang van 2014 een half procent per jaar. Daardoor is in 2017 het maximale tarief 50%, bij een toptarief inkomstenbelasting van 52%.

Toch bijtelling ondanks Hillen-aftrek
Belanghebbende had in de casus een eigenwoningforfait van €3.843 en de door hem betaalde hypotheekrente bedroeg €2.363. De Hillen-aftrek was derhalve €1.480. Ondanks dat het inkomen uit eigen woning hierdoor nihil bedraagt, was belanghebbende toch belasting verschuldigd in verband met de eigen woning. Dat komt doordat het eigenwoningforfait belast wordt tegen het maximale tarief van 52%, terwijl de hypotheekrenteaftrek werd berekend tegen het tarief van 51,5% (de zaak speelt in 2014). Belanghebbende was van mening dat dit niet klopte, maar de Rechtbank gaf in duidelijke bewoordingen aan dat het de bedoeling van de wetgever is geweest om op deze manier belastingplichtigen te prikkelen om de resterende, geringe hypotheekschuld volledig af te lossen.

Hypotheek aftrekken of aflossen?
Deze uitspraak geeft weer eens aan dat de fiscale eigenwoningregeling complex is. Goede begeleiding en advisering is noodzakelijk. Beschikt u over voldoende vermogen? Dan kan het interessant zijn om uw hypotheekschuld af te lossen. Zeker gezien het feit dat privévermogen sinds dit jaar zwaarder wordt belast in Box 3 en nauwelijks rente oplevert op de bank. Wanneer u al sinds 2001 gebruik maakt van hypotheekrenteaftrek, is het van belang u te realiseren dat u slechts 30 jaar recht heeft op hypotheekrenteaftrek. Ook dat is één van de maatregelen die nog niet in de wet van 20 jaar geleden was opgenomen.

Een column van Roger Segers, BDO Accountants & Belastingadviseurs.