​In Nederland is de aanleg en het beheer van het rioleringsstelsel een gemeentelijke taak. Ter dekking van de kosten worden door de gemeenten rioolheffingen (€1,6 miljard per jaar) in rekening gebracht. Momenteel lopen er verschillende procedures over de vraag of de gemeentelijke rioolheffingen strijdig zijn met Europees recht.

De vervuiler betaalt
Door de EU-landen zijn in de Kaderrichtlijn Water (KRW) afspraken gemaakt met als doel de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater te waarborgen. In de KRW is tevens een bepaling opgenomen op welke wijze de Lidstaten de kosten van hun watertaken mogen doorberekenen. De KRW schrijft hierbij onder meer voor dat ten minste elke sector (huishoudens, bedrijven en landbouw) een redelijke bijdrage moet leveren en dat het beginsel ‘de vervuiler betaalt’ moet worden gehanteerd. Over de invloed van de KRW op de heffingsmogelijkheden van de rioolheffing worden momenteel verschillende procedures gevoerd.

Gemeentelijke verordening
De rioolheffing wordt door gemeenten in rekening gebracht aan zakelijk gerechtigden (doorgaans eigenaren) of gebruikers van woningen en (bedrijfs)gebouwen. Gemeenten kunnen er voor kiezen beide partijen in een gecombineerde heffing te betrekken of alleen gebruikers of eigenaren aan te slaan voor de rioolheffing. Dit is afhankelijk van wat de gemeente in haar verordening op de rioolheffing heeft opgenomen. Een deel van de gemeenten (19%) legt uitsluitend aanslagen rioolheffing op aan de eigenaren. Bij deze gemeenten lijkt in elk geval niet te worden voldaan aan het principe ‘de vervuiler betaalt’, zoals de KRW voorschrijft.

Eigenaarsheffingen
Er wordt momenteel geprocedeerd over de vraag of deze eigenaarsheffingen niet in strijd zijn met Europees Recht en dientengevolge moeten worden vernietigd. Eigenaren met meerdere objecten in hun bezit, zoals woningcorporaties, particuliere vastgoedbeleggers en zorginstellingen, krijgen jaarlijks forse aanslagen rioolheffing opgelegd.

Voor de praktijk
Een eventuele positieve uitkomst van genoemde procedures sorteert uitsluitend effect indien tijdig tegen de aanslag eigenaarsheffing voor het rioolrecht bezwaar is maakt: binnen zes weken na datum aanslag. Voor 2016 is het raadzaam te bezien of bezwaar nog haalbaar is en zo ja, direct (tenminste pro forma) bezwaar te maken. Voor 2017 kan zeker nog tijdig bezwaar worden gemaakt en geldt dit als aandachtspunt.

Mr. R. van der Lee en Sjoerd Hubregtse Msc werken voor BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. Branchegroep Bouw & Vastgoed. Contact: woz@bdo.nl en www.bdo.nl/nl-nl/branches/bouw-vastgoed