Bij de herontwikkeling van centrumgebieden moet veel meer oog zijn voor het huisvesten van ouderen met en zonder een hulpvraag. Nu ouderen langer thuis wonen, wordt geschikte huisvesting voor deze groeiende doelgroep steeds belangrijker. Waarom dan niet laten wonen in een centrumgebied waar zorg integraler kan worden georganiseerd, en waar winkels en andere voorzieningen om de hoek liggen? Dat vindt Margarette Neep, architect-directeur van rphs+, adviesbureau op het gebied van stedenbouw, architectuur, bouwtechniek en management in Voorburg. 

Het moet maar eens gezegd worden. Niet alle ouderen voelen zich thuis in een woning op een rustige locatie. Biedt ouderen de kans te wonen in gebieden van reuring en ontmoeting; in gebieden waar winkels, een restaurant en andere voorzieningen aanwezig zijn. Nog specifieker; laat deze groeiende doelgroep wonen bovenop al deze voorzieningen. Juist deze plekken lenen zich goed voor het langer zelfstandig wonen en wonen met zorg. Het mes snijdt namelijk aan twee kanten. Ouderen leven langer gezonder in een omgeving met reuring, en centrumgebieden krijgen een economische boost.

“Uit eigen praktijk zien we de resultaten als we ouderen laten wonen te midden van de levendigheid van het centrum. Op het dak van de voorzieningen kan namelijk een beschutte, kleinschalige woonomgeving worden gecreëerd. Daar zijn veel ouderen naar op zoek. Zeker als in het centrum ook zorgvoorzieningen zijn geïntegreerd. Doordat ouderen betrokken blijven bij de buurt, meer aanspraak hebben, meer bewegen en meer buiten komen zijn ze gezonder. Door een grotere zelfredzaam daalt de zorgvraag", zegt Margarette Neep, architect-directeur van rphs+.

Pakt goed uit 
Zij houdt zich onder andere bezig met het vinden en vormgeven van passende huisvesting voor de groeiende groep ouderen. Bijvoorbeeld in de vele centrumprojecten waarbij het bureau betrokken is. In het project ‘Ceresstaete’ (foto boven) toont ze bijvoorbeeld aan dat het huisvesten van mensen met een zorgvraag in het kernwinkelgebied van Assen goed uitpakt. Neep: “Rondom een gemeenschappelijke tuin op het dak van de winkels bevinden zich zorgwoningen en kleinschalige woongroepen voor dementerende ouderen, met een restaurant, ontmoetingsruimten, kantoren, logeerkamers en een kapper. Zorgaanbieder Icare is uiterst tevreden. De zorgverlening en huisvesting zijn onderscheidend én commercieel haalbaar. En met de toevoeging van maatschappelijke functies verbetert de leefbaarheid en de integrale betekenis van dit deel van het centrum. Daar is ook de eigenaar, CBRE Global Investors, bij gebaat”.

Urgentie bouwen voor ouderen
Door de crisis is de woningproductie sterk gereduceerd. De overheid drong corporaties terug tot hun kerntaken. Zorgorganisaties werden geconfronteerd met marktwerking en de transitie naar het scheiden van wonen en zorg. Gemeenten zijn nog zoekende hoe zij adequaat vorm kunnen geven aan hun nieuwe taken op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Daarnaast houden banken de hand op de knip, en spreken nieuwe beleggers op de woningmarkt nog niet dezelfde taal als de zorgorganisaties om tot vruchtbare samenwerking te komen. Neep: “Het lijkt alsof alle betrokken partijen bij dergelijke ontwikkelingen nog niet tot elkaar kunnen komen. Blijkbaar wordt de urgentie nog niet voldoende gevoeld of de kansen nog niet voldoende ingezien.” 

Dat er iets moet gebeuren tonen de kille cijfers van bijvoorbeeld het Centraal Bureau voor de Statistiek aan: ‘Op basis van de huidige stand van de volksgezondheid en de medische technologie hebben 65-jarigen gemiddeld nog 19,8 jaar te leven. Volgens de prognose groeit het aantal 65-plussers van 3,0 miljoen nu naar 4,8 miljoen in 2040, waarvan een derde zelfs ouder is dan 80 jaar. Om deze groep te huisvesten zijn er volgens diverse onderzoeken circa 30.000 tot 50.000 geschikte woningen per jaar nodig.’ 

Generatie vriendelijke centrumgebieden
Om die bouw- en (her)ontwikkelopgave voor elkaar te krijgen zal de houding van alle participanten – zorgaanbieder, belegger, eigenaar, gemeente, architect en ontwikkelaar – moeten veranderen meent architect Neep. “Onze rol is om te laten zien dat het samenbrengen van wonen, zorg en voorzieningen een meerwaarde heeft voor centrumplannen. Daar hoort een ander business model bij dat wordt gedreven vanuit de duurzame ontwikkeling, het toevoegen van waarde voor alle betrokkenen en de maatschappij. De rol van gemeenten kan hierin verbindend en sturend zijn, vanuit een integrale visie op wonen, zorg en welzijn. Ze kunnen aansturen op het generatie vriendelijk maken van centrumgebieden. Doorbreek daarnaast het korte termijn denken. Het is echt bouwen voor de lange termijn toekomst van een centrumgebied.”

rphs+ is bereikbaar op 070 387 1810 of op info@rphs.nl