In 2024, over slechts acht jaar, moeten alle asbestdaken zijn verwijderd. Niemand zit op zulke verplichte uitgaven te wachten; maar wie het handig aanpakt, kan veel van zijn saneringskosten vergoed krijgen. Hoe je dat doet, leg ik hier uit. Een tip: maak er vaart mee.

Waarom wil de overheid van uw asbestdak af? 
Het cement in een asbestdak wordt na zo’n dertig jaar in weer en wind broos. Hierdoor komen asbestvezels vrij in de lucht of vallen neer op de bodem, waar zij de grond verontreinigen. Dat is een onwenselijke situatie voor de volksgezondheid en het milieu, wanneer je als land over zeker 200 miljoen m2 asbestdaken beschikt. Het jaartal 2024 is overigens niet willekeurig gekozen: het is dertig jaar na de invoering van het asbestverbod in 1994.

Waarom wilt ú van uw asbestdak af?
Eén enkele loods in brand, zoals in Wateringen of Roermond, kan leiden tot aansprakelijkheid voor miljoenen euro’s aan saneringskosten in de wijde omgeving. Denk ook aan inkomstenderving van winkels en andere gevolgschade. Bent u daarvoor verzekerd én dekt uw polis zo’n enorm schadebedrag wel? Als aansprakelijkheidsrechtelijke specialist adviseer ik eigenaren en bestuurders om hun polissen daar goed op te bekijken – bij voorkeur vooraf. Beter nog: vermijd het risico, vervang het dak.

Bovendien: wie als eigenaar niet tijdig saneert, loopt het risico dat de lokale overheid na 2024 bestuursdwang zal uitoefenen. Gemeentes vinden het niet interessant welke saneerder de beste aanbieding doet; zij verhalen zich toch volledig op de eigenaar. Dus het is goedkoper om de sanering in eigen hand te houden.

De Asbestdakensubsidie
De bekendste regeling is de Asbestdakensubsidie: goed voor €4,50 per m2 vanaf 35 m2 en met een maximum van €25.000 per adres. Zowel particulieren als bedrijven en instellingen mogen deze subsidie aanvragen. De overheid stelt dit jaar tien miljoen euro subsidie beschikbaar. Let op: wie het eerst komt, het eerst maalt. Bedrijven kunnen ook gebruik maken van fiscale regelingen.

De Nul-op-de-Meter regeling
Vanaf 2040 dienen alle woningen tenminste energieneutraal te zijn. Deze nieuwe regeling mag nu al worden gebruikt voor investeringen in energiebesparende of energieopwekkende maatregelen. Een typische maatregel is het installeren van zonnepanelen, maar ook een scala aan opties als isolatie, warmtepompen en gecontroleerd watergebruik komt voor subsidie in aanmerking.

De Nul-op-de-Meter-regeling mag worden gecombineerd met de Asbestdakenregeling. Zo kan al zo’n 80-90% van de sanering door subsidies worden gefinancierd. Een vergelijkbare regeling geldt ook voor de agrarische sector en industrie. Medio 2015 heeft de Tweede Kamer een wetsvoorstel aanvaard, die toestaat dat verhuurders een energieprestatievergoeding mogen verlangen van hun huurders voor een nul-op-de-meter woning (*1). Zo komt uw geïnvesteerde geld mogelijk nog sneller terug.

‘Asbest eraf, zonnepanelen erop’
Deze regeling – de titel zegt het al – is bedoeld voor de agrarische industrie, waar verreweg de meeste asbestdaken te vinden zijn. Hier geldt een maximumsubsidie van €15.000 per aanvraag bij minimaal 250 m2. De regeling kan variëren per provincie en ook hier geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt. Plan uw sanering derhalve liefst vroeg in het jaar.

Gaan wij dat streven halen, alle asbestdaken weg vanaf 2024?
Dat is een goede vraag. Op individueel niveau is het van financieel belang om daar naar te streven: denk weer aan die dure bestuursdwang, het risico op aansprakelijkheid voor asbestbranden, etc. Maar lukt het op maatschappelijk niveau? Het lijkt mij onwaarschijnlijk. Denk aan het gebrek aan mankracht in de saneringsbranche en bij de toezichthouders en aan de aanzienlijke kans op ontoereikendheid van de subsidieregelingen mettertijd. Waar moet die onvoorstelbare grote afvalhoop asbestdakpannen naar toe? Niemand die het weet. De overheid heeft het idee van ‘2024’ gelanceerd en verplicht gesteld, maar laat het aan de markt over om met de praktische oplossingen te komen om het mogelijk te maken. Aan de andere kant: het is natuurlijk wel een prachtkans voor saneerders om meer innovatief en onderscheidend bezig te zijn.

Last but not least: mijn praktische tips aan u
Onderzoek op korte termijn wat uw asbestdak zou kosten om te vervangen en voor welke subsidies uw vastgoed in aanmerking komt. Bedenk dat populaire subsidiepotjes op raken, dus wees er vroeg in het jaar bij. Check ook of uw polis brandschade dekt en in welke mate; misschien is het zinvol om uw dekking tussentijds te verhogen indien u niet van plan bent om op korte termijn het dak te vervangen.

(*1) Wetsvoorstel 34228: Wijziging van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek en de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte in verband met de mogelijkheid voor verhuurder en huurder een energieprestatievergoeding overeen te komen.

Een column van Mr.dr. Yvonne Waterman van Waterman Legal Consultancy, zij is gespecialiceerd in in asbestaansprakelijkheidsrecht. Commentaar en vragen worden verwelkomd op waterman@watermanlegal.nl.